واژه‌نامه شعر بیدل

کتاب واژه نامه شعر بیدل به کوشش اسدالله حبیب و سیدمهدی طباطبایی، اولین فرهنگ خاص درباره شعر بیدل است و برای پژوهشگران سبک هندی یا افرادی که به شعر بیدل علاقه مند هستند بسیار مفید است. این کتاب به واژه شناسی اشعار بیدل پرداخته و معنای واژگان و ترکیب‌های شعر او را بررسی کرده است. کتاب حاضر در انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. اگر در سخن هر سخنور بزرگ شماری واژه‌ها، بنابر مؤانست روانی او با آن‌ها، تشخّص سبکی می‌یابند، این مشخّصه در بیدل‌شناسی و نگرش به شعر بیدل از این دیدگاه برجستگی خاصّی دارد.

بیدل در افغانستان طرافداران بسیاری دارد و بیدل خوانی در میان توده ای از مردم معمول بوده است و اکنون نیز کانون هایی وجود دارد که کارشان آشنایی با بیدل و بیدل‌شناسی است. اسدالله حبیب، بیدل شناس چیره دستی است که از او کتاب های زیادی تا کنون منتشر شده و اکنون در شهر هامبورگ آلمان زندگی می کند.

بیدل در مقام مقایسه با دیگر شاعران تاریخ شعر پارسی، دستِ گشاده‌تری در کاربرد واژگان دارد و واژه‌های پُرشماری، از فاخرترین تا نازل‌ترین واژه‌های ادبی و از سطوح مختلف زبان گفتار، در بافت شعری او جای گرفته‌اند تا جایی که ذهن‌های معتاد و آموخته به محدودیت‌های رایج واژه‌های شعری و غیر شعری و واژه‌های بایسته و نبایسته را همیشه به اعتراض واداشته است تا شعرهای دارای کلمه‌های رکیک و قبیح را از بیدل نشمارند و الحاقی بپندارند.

«واژه نامه شعر بیدل» فرهنگ نامه ای تخصصی است که بر طبق فهرست الفبایی و شواهد شعری، به پاره ای از واژگان، ترکیبات و تعبیرات بیدل پرداخته است.

بریده‌ای از کتاب واژه‌نامه شعر بیدل

فقط به کمک فرهنگ‌های موجود نمی‌توان به گرد گشایی شعر بیدل پرداخت و بایسته است برای یافتن معانی لغوی مجازی و کتابی شماری کلمه‌ها از فرهنگ‌ها تا زبان گفتاری لهجه‌های مختلف زبان فارسی را جست‌وجو کرد. این مطالب فقط بخشی از دلایل ضرورت تدوین و تالیف و از منامه‌ای ویژه برای شعر بی‌دل است.