آواهای روح‌نواز

«لالایی» نخستین پیمان آهنگین و شاعرانه‌ای است که میان مادر و کودک بسته می‌شود. رشته‌ای است، نامریی که از لب‌های مادر تا گوش‌های کودک می‌پوید و تاثیر جادویی آن خواب ژرف و آرامی است که کودک را فرا می‌گیرد. رشته‌ای که حامل آرمان‌ها و آرزوهای صادقانه و بی‌وسواس مادر است و تکان‌های دمادم گاهواره بر آن رنگی از توازن و تکرار می‌زند و این آرزوها آنچنان بی‌تشویش و ساده بیان می‌شوند که ذهن شنونده در اینکه آنها آرزو هستند یا واقعیت، بی تصمیم و سرگردان می‌ماند. انگار که مادر با تمامی قلبش می‌خواهد که بشود و می‌شود. به هر حال هر آنچه که باشد لالایی‌ها قسمتی از موسیقی پربار سرزمینمان را تشکیل می‌دهد که زنان این سرزمین به وجود آورنده و بنیانگذار آن بوده‌اند و می‌توان این موسیقی آواها را به جرات «موسیقی زنان» نام نهاد. هوشنگ جاوید در کتاب آواهای روح‌نواز به سراغ این لالایی‌ها رفته و  لالایی متعلق به اقوام مختلف ایران به همراه راهنمای آوانگاری را شرح داده است.

هوشنگ جاوید که از عاشقان واقعی موسیقی بومی و محلی است، همواره در این راه قدم برداشته و خدمت‌های ارزشمندی را در این زمینه؛ ‌چه در آثار مکتوب و چه در آثار شنیداری ارایه کرده است. جاوید برای نگارش این کتاب به گوشه و کنار مناطق مختلف کشور سفر کرده و پای صحبت اهالی آنجا نشسته و توانسته لالایی‌های ناشناخته که غالبا به دست فراموشی سپرده شده‌اند را دوباره پیدا کند و بی‌ادعا در اختیار مخاطبش قرار دهد. او متن این لالایی‌ها را به همراه آوانگاری در این کتاب ارایه کرده و هرجا که احساس کرده این متن برای مخاطب ممکن است کج‌فهمی ایجاد کند، دست به تفسیر زده و جزییات شعر را تشریح می‌کند.
موسیقی و شعر، مانند سایر هنرها، پدید آمده از کار و زندگی توام است، پس می‌توان این حقیقت را نیز باور داشت که در اجتماع امروزین ما نیز به همان شیوه گذشتگان موسیقی آواها جان می‌گیرند و زمزمه زنی که برای فرزندش لالایی می‌خواند با کلماتی که بر زبانش جاری می‌شود نوعی تلفیق شعر و موسیقی را به شکلی کاملا متناسب در می‌آورد که روح را نوازش می‌دهد.

بریده‌ای از کتاب آواهای روح‌نواز

در این کتاب مجموعه‌ای از لالایی‌های ایرانی، همراه با آوانگاری لاتین، گرد آمده که از آن جمله است: لالایی تهران، لالایی همدان و ملایر، لالایی شیراز، لالایی دزفول، لالایی بلوچستان، لالایی بیرجند، لالایی مشهد، لالایی نیشابور و سبزوار، لالایی شیروان و بجنورد و قوچان، لالایی کردهای کوچ‌رو شمال خراسان، لالایی دشت ترکمن، لالایی بابل، لالایی بلده نور و رشت، لالایی ارومیه، و لالایی کرمان.