تجسم حماسه

کتاب تجسم حماسه مجموعه درس گفتارهایی در شناخت هنرهای تجمسی انقلاب اسلامی است که به همت محمدعلی رجبی دوایی در انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

هنر و انقلاب در طول تاریخ با یکدیگر ارتباط داشته‌اند و علاوه بر ارتباط همیشه بریکدیگر تاثیر گذاشته‌اند. به طور کلی می‌توان اینطور بیان که هنر، شعر، نثر و … محصول رخدادهای اجتماعی است و یا بسیار از آن متاثر است. این تاثیرپذیری را در آثار بزرگان هر هنری می‌توان به چشم مشاهده کرد و شاید بهتر باشد اینطور بگویم که آثار هنری خلق شده‌ای که از دوران تاریخی و شرایط اجتماعی خود متاثر نبودند، اصلا در تاریخ باقی نمانده‌اند.

ایران نیز از چنین قاعده‌ای مستثنا نیست. اگر تاریخ را در نظر آوریم متوجه می‌شویم که از میان آثار نویسندگان و شاعران بزرگ تنها آن‌هایی به جا مانده‌اند که سخن از دوران زندگی خود داده‌اند و در آثارشان به شرایط اجتماعی، سیاسی و تاریخی حاکم بر زندگی‌شان، آگاه بودند. اما در دوران معاصر و در همین چندین سال اخیر، ایران شاهد انقلابی بزرگ بود که زندگی مردم را متحول کرد و همراه با خود تغییرات عظیمی به بار آورد.

کتاب تجسم حماسه، مجموعه درس گفتارهایی است که به مخاطبان رد شناخت هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی کمک می‌کند. محمدعلی رجبی دوایی در این اثر نگاهی به هنرهای تجسمی مانند هنر عکاسی، هنر گرافیک، کاریکاتور و نقاشی و پوسترسازی انداخته است و درس گفتارهای استادان بزرگ در هر حوزه را گردآوری کرده است.

بریده‌ای از کتاب تجسم حماسه

از آنجا که ایران در دورە انقلاب کانون توجه دنیا شد، اوایل آن را جدی نمیگرفتند اما کم‌کم جریان انقلاب تندتر شد و به این سبب امام پیامهای مشخصتری را اعلام کردند و این پیامها به دست مردم میرسید. با توجه به اتفاقات داخلی ایران ِ که بر اقتصاد دنیا نیز تأثیر گذاشته بود، نگاه خبرنگاران خبرگزاریهای دنیا به ایران جلب شد، بنابراین انعکاس اخبار انقلاب ایران در نشریات جهانی مطرح شد. در این زمان با ورود عکاسان بین‌المللی، به تدریج عکاسان ایرانی نیز حوزەه عکاسی را فعالتر از قبل دنبال کردند. عکاسان روزنامەه کیهان، اطلاعات و خبرگزاری صدا و سیما در این قضیه پیشقدم بودند و هرکدام سرویسهای عکسی داشتند و در نوبتهای مختلف، بیش از پانزده نفر را پشتیبانی میکردند. دیدن عکسهای داخلی توسط عکاسان خارجی و دیدن عکسهای خارجی توسط عکاسان داخلی، میزان تبادل را بالا برد، چنانکه عکاسان احساس کردند موقعیت به نحوی است که باید ارتباطاتشان را بین‌المللی کنند. در همان روزها، بعضی از عکاسان سعی میکردند با خربگزاریهای دیگر ارتباط بگیرند و با این کار هم خود را از خطر مصون کنند و هم آثار بسیار خوبی تولید کنند. اگر با نگاه سازمانی به قضیه نگاه کنیم تا آن روز سازمانی نداشتیم که به معنای درست از عکاسهای ما پشتیبانی کند. از آنجا که آژانسهای بین‌المللی به طور مشخص عکاسان را پشتیبانی، پیگیری و راهنمایی میکردند که چگونه انرژی خود را در شکلهای مختلف صرف کنند و از چه چیزهایی عکس بگیرند، از این رو با ورود آنها، عکاسان ایرانی هم بهدلیل تعامل با عکاسان بین‌المللی خیلی خوب رشد کردند. عکاسان ایرانی به اینخاطر که با مردم و با انقلاب همراه بودند، هیچ ترسی نداشتند. عکاسهای ما، شجاعانه عکسهایی تأثیرگذار تهیه میکردند در این میان میشود به عکس ِ های افرادی همچون مرحوم پرتوی، صیاد، شاندیز، ملکی، خاکی و... اشاره کرد. اینها عکاسان بزرگی هستند و آثار زیادی تولید کردند، درحقیقت، عملکرد حرفهای آنها باعث شد تا دیگر عکاسان بهتر از قبل یادگیری را شروع کنند. به عنوان مثال اگر بخواهید فضای عکاسی آن دوران را حس کنید باید نحوه برخورد این افراد در همان زمان و موقعیت را در نظر بگیرید، نه اینکه امروز بنشینیم و فقط عکسهای آن روز را تحلیل کنیم.