سفرنامه‌ هامون، زهکلوت و آن حوالی

امیرحسین فردی، نویسنده و فعال عرصه ادبیات داستانی در «سفرنامهٔ هامون، زهکلوت و آن حوالی» از سفرش به این مناطق کویری کشور و آداب و رسوم و روش و منش مردمان سختکوش این خطه گفته است

«کودکان و زن‌ها، با لباس‌های رنگارنگ، در اطراف کپرها دیده می‌شوند. تعدادی از آن‌ها، با مشاهدهٔ کاروان ما، به سمت مدرسهٔ زهکلوت سرازیر می‌شوند و در فاصلهٔ دو متری می‌ایستند و تماشا می‌کنند، اما خیلی زود، خواهرها، زن‌ها را به صحبت می‌گیرند و برادرها هم که بیشتر معلم بودند، بچه‌ها را. زمانی نمی‌گذرد که برای ایجاد پیوند بیشتر با بچه‌ها، مقدمات بازی فراهم می‌شود. ابتدا توپی که همراه آورده‌ایم، به وسط انداخته می‌شود، با این گمان که اینجا هم تهران یا یکی از شهرهای مشابه است که تب فوتبال در بین بچه‌ها بالا باشد و با دیدن توپی گِرد و زمینی صاف همه چیز فراموششان بشود و زود به فکر «یارکشی» بیفتند، اما در همان لحظه‌های اول می‌بینیم که پاهای برهنه و لاغر این بچه‌ها با توپ بیگانه است و توپ را به گوشه‌ای پرت می‌کنند. روی زمین دایره‌ای رسم می‌شود و بازی گانیه شروع می‌شود، که در این بازی، آن‌ها بهتر از فوتبال خود را نشان می‌دهند، و هنوز نیم ساعتی نمی‌گذرد که صدای خندهٔ شادمانهٔ بچه‌های پابرهنهٔ زهکلوتی در میان درخت‌ها می‌پیچد.»

بریده‌ای از کتاب سفرنامه‌ هامون، زهکلوت و آن حوالی

ابتدا چندتایی از مردها سوار وانت می. شوند می‌گوییم بچه‌ها را هم بیاورید که فیلم تماشا کنند. مردها از این پیشنهاد خوشحال می‌شوند و بچه‌هایشان را به اسم صدا می‌کنند: «عبدوست، عباس، داد محمد، بی‌بی اما بچه‌ها همچنان با وحشت نگاهمان می‌کنند ناچار پدرها پایین می‌روند و دست بچه‌ها را می‌گیرند و کشان‌کشان به‌طرف ماشین می‌آورند بچه‌ها می‌ترسند. بعضی‌ها ضجه می‌کشند و پا را بر زمین ستون می‌کنند تا از مادر و خانه‌شان جدا نشوند از راننده می‌پرسم: «چرا این کار را می‌کنند؟» با خنده می‌گوید از ماشین می‌ترسند تا حالا سوار نشده‌اند.»