راز و رمز آواز

شمال ایران، با تاریخی از گذشته‏‌های دور، مهم‏ترین خاستگاه اسطوره‏ای این سرزمین محسوب می‏‌شود که نمی‏‌توان بدان بی‏‌ اعتنا بود؛ جایگاهی همچون کوه البرز و نقش‏‌آفرینانی مانند سیمرغ، دیوهای مازندران، دروغ‌‏پرستان ورنه، آناهیتا، مهر، و غیره. مفهوم و نماد هر یک از آن‏ها در آداب و رسوم این مردم تجلی پیدا کرده است؛ بنابراین نمی‏توان آن را نادیده گرفت.

ممکن است امروزه کسانی که بعضی از مناسک و آیین‏‌ها را انجام می‏‌دهند نتوانند علت اعمال خویش را درک کنند. چون کارشان تقلیدی است. اجدادشان پشت در پشت چنین مراسمی را انجام می‏‌دادند و آن‏ها بر اساس عادت و اعتقاد خویش آن را انجام می‏‌دهند. بنابراین، محققان با ریشه‌‏یابی و شکافتن نمادها می‏توانند طرحی نو ارائه دهند که چنین تحقیقاتی در ادبیات نمایشی، فیلم، داستان‌‏نویسی، و انواع هنرها تأثیری به‏‌سزا خواهد گذاشت. البته ممکن است عده‏ای از محققان در بیان بعضی از نمادها و نشانه‏‌ها یا نظریه‏‌هایشان به خطا بروند. ولی ایرادی نیست. شاید باعث نقد و بررسی بیشتر شود.

بریده‌ای از کتاب راز و رمز آواز

هنر آواز در موسیقی ایران قدمت دیرینه دارد که از دیرباز تاکنون به دلایل، تاریخی، مذهبی سیاسی‌اجتماعی و... دستخوش تغییراتی در نحوه اجرا و به‌وجودآمدن سبک‌های مختلف شده است. به علت فقدان دستگاه‌های ضبط صدا، دورترین آثار به‌جامانده آوازی از دوره قاجار است در دوره صفوی آوازخوانان در تعزیه گوشه‌های موسیقی را اجرا می‌کردند تا در دوره قاجار که موسیقی بزمی رواج یافت در دوره سلطنت پهلوی با ورود آثار موسیقی غرب و تلفیق آن با موسیقی ایرانی در سبک و سیاق اجرای موسیقی و آواز ایرانی به‌تدریج تفاوت‌هایی پدیدار شد و آموزش موسیقی و آواز با ضبط صدا و از طریق نوار رواج یافت باگذشت زمان و به‌دست‌آوردن تجربه و همچنین پیشرفت علم پزشکی و علم و تکنیک موسیقی راه‌های چگونگی حفظ حنجره و استفاده صحیح از آن و موارد دیگر به‌مرور نمایان و قطعی شد مؤلف کتاب ضمن اشاره به مطالبی پیرامون ردیف و گوشه‌های اصلی، آوازها نکاتی را در باب بهداشت و مراقبت از صدا یادآوری کرده است که می‌تواند از کج‌روی هنرجویان مبتدی جلوگیری کند.