ریشه‌ها

«ریشه‌ها» نوشته دکتر محمدحسن زورق(-۱۳۲۹)، به بررسی انقلاب اسلامی ایران، ریشه‌ها و دورنمای آینده آن می‌پردازد. در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: «نیمه دوم هزاره اول میلادی و دقیقاً از سده هفتم میلادی به بعد دوران دل‌سپردگی ملت‌ها به اسلام بود این دوره عصر فتوحات نظامی، فرهنگی، علمی و سیاسی بود. در این عصر یک تمدن درخشان و یک امپراتوری بین‌المللی پایه‌گذاری شد ولی هزاره دوم میلادی برای دنیای اسلام دوران سرسپردگی قبایل و طوایف به امرا بود و دیگر دوران دل‌سپردگی به آرمان‌های بلند اسلام جای خود را به سرسپردگی به امرا داده بود. در هزارۀ دوم میلادی کشتی طوفان‌زده تمدن اسلامی در میان گردابی از رخدادهای سهمگین تاریخی قرار گرفت. این هزاره برای جهان اسلام هزاره سردرگمی و ازخودبیگانگی و تفرقه و تضاد و جمود و رکود و ازخودبیگانگی و ازخدابیگانگی بوده است. زنجیره رخدادهای تثبیتی و تأسیسی در تاریخ اسلام دو حوزه سیاسی صفوی و عثمانی را در آسیای غربی و خاورمیانه و اروپای شرقی به وجود آورد درحالی‌که این دو حوزه قدم‌به‌قدم در مقابل تمدن مادی که از اروپای غربی (شبه‌جزیره ایبری، هلند، فرانسه و انگلستان و اروپای شمالی) سر برمی‌داشت، عقب‌نشینی می‌کردند غرب اژدهایی شده بود که می‌خواست حوزه تمدن اسلامی را ببلعد و برای اینکه بتواند آن را ببلعد باید آن را تکه‌تکه و تجزیه می‌کرد و این تجزیه در تمام ابعاد تمدن اسلامی صورت گرفت. از نظر سیاسی تجزیه حوزه تمدنی اسلام به تلاشی دو حوزه صفوی و عثمانی و پیدایش ده‌ها کشور جدید انجامید کشورهایی که مردمش زیر طوفان سهمگین حوادث حتی خاطره تاریخی خود را از دست داده‌اند و نمی‌دانند که کیستند، چیستند، چرا چنین‌اند و چه باید بکنند.»