رضای نامه

شبیه‌خوانی در ایران سابقه‌ای ۱۵۰ ساله دارد و نماینده نمایش‌های سنتی ایران محسوب می‌شود. جهان‌گردان و هنرمندان بسیاری به بررسی این گونه‌ی نمایشی پرداخته‌اند و نزدیک به ۵۰ سال است که پژوهش‌گران ایرانی نیز به بررسی آن روی آورده‌اند.

رضای‌نامه مجموعه‌ای‌ است از شبیه‌نامه‌هایی با موضوع زندگی و شهادت امام‌رضا (ع) و نیز روایت‌هایی گوناگون که به ایشان نسبت می‌دهند. این شبیه‌نامه‌ها که آغازشان از زمان حکومت فتحعلی‌شاه قاجار یعنی سال‌های ۱۱۷۶ تا ۱۲۱۳ خورشیدی است کم کم به شیوه‌ای نوآورانه از ماجراهای کربلا و شهادت امام حسین (ع) و حضرت علی (ع) فاصله گرفتند و به سمت زندگی بزرگان دینی دیگر رفتند و رابطه این بزرگان با مردم عادی را موضوع خود قرار دادند.

بریده‌ای از کتاب رضای نامه

این شبیه‌نامه‌ها بی آن که تازگی خویش را از دست داده باشند، هنوز هم می‌توانند اجرا شوند و از توانایی و هوش شبیه‌نویسان خود حکایت دارند. از این متن‌ها می‌توان دریافت که سرایندگان شبیه‌نامه‌ها، شبیه‌خوانان و شبیه‌گردانان در شکل دادن نمایش‌های تعزیه همواره به نیازهای جامعه کنونی خویش اندیشیده‌اند. آن‌ها تلاش کرده‌اند، گامی جلوتر از نیازهای تماشاگران‌شان بردارند و هر بار در مفاهیم و ساختار به نوآوری در کارهای‌شان بپردازند. شبیه‌نامه‌ها در هر دوره دگرگونی‌های گوناگونی از سر گذرانده‌اند تا برای تماشاگران مفید باشند.