صد و یک پیش‌ درآمد

کتاب «صد و یک پیش درآمد‌»، متنی مرجع در حوزه موسیقی ردیف دستگاهی ایران است که به اهتمام ارشد تهماسبی تدوین شده است. این اثر حاوی مجموعه کاملی از پیش‌درآمدهایی است که توسط اساتید بزرگ موسیقی ایرانی همچون درویش‌خان، مرتضی نی‌داوود، علی اکبر شهنازی، علی‌نقی وزیری، ‌ابوالحسن صبا و… ساخته شده است.

پیش‌درآمد یکی از فرم‌های رایج در موسیقی سنتی ایران است که ابداع آن به شکل امروزی را به غلامحسین درویش، معروف به درویش‌خان نسبت می‌دهند و بنا به تعریف، قطعه‌ای ریتمیک، با ضرب پایین و یا متوسط است که در آن اشاره‌ای به تمام گوشه‌های موجود در آن دستگاه می‌شود. ارشد تهماسبی در این کتاب از علامت‌های خاص هیچ‌یک از سازهای ایرانی استفاده نکرده و نوازندگان را در استفاده از تزئینات و تکنیک‌های ساز خود، آزاد گذاشته است. قطعات، بر اساس نام دستگاه‌ها مرتب شده‌اند و نت‌نگاری کتاب نیز بسیار دقیق و با وسواس انجام شده است. این کتاب، به همراه یک‌سی‌دی صوتی ارائه شده که در آن قطعات کتاب توسط ارشد تهماسبی و با ساز تار اجرا شده است. تهماسبی که با همت و تلاشی ستودنی، دست‌نوشته‌ها و آثار ضبط‌شده اساتید بزرگ موسیقی سنتی ایران را جمع‌آوری و منتشر کرده با این اثر، گنجینه‌ای ماندگار از تاریخ موسیقی ایران را در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است که می‌تواند در ارتقا سطح کیفی آثار موسیقایی هنرجویان جوان موثر باشد.

بریده‌ای از کتاب صد و یک پیش‌ درآمد

موسیقی ایران از دوره پهلوی تا انقلاب حدود شصت سال غیر از آواز، بیشتر متکی به فرم‌های پیش‌درآمد و چهارمضراب و تصنیف و رنگ بوده است. پیش‌درآمد از نظر زمان اجرا طولانی‌ترین از نظر سرعت اجرا کندترین و از نظر جایگاه اجرایی در یک برنامه موسیقی، نخستین آنها است. غلامحسین درویش و رکن‌الدین مختاری مبتکر این فرم و نخستین سازندگان آن بوده‌اند. این دو و آهنگ‌سازان بعدی آثار زیبا و ماندگاری در این فرم به وجود آورده‌اند. در این جنگ صد و یک پیش‌درآمد از ساخته‌های آنان پیشروی شماست.