تراژدی رستم و سهراب تکرار می‌شود

7 تیر 1402

داستان «جامانده از پسر» پیرامون ارتباط عاطفی پدر و فرزندی است. پدری که راه زندگی را اشتباه پیموده است و این مسیر اشتباه او را از دو فرزندش دور کرده است. سالار شخصیت اصلی داستان و همسر آذر است. آذر هم شرایط زندگی با سالار را مطلوب نمی‌داند و مانع بزرگی در راه بازگشت سالار […]

داستان «جامانده از پسر» پیرامون ارتباط عاطفی پدر و فرزندی است. پدری که راه زندگی را اشتباه پیموده است و این مسیر اشتباه او را از دو فرزندش دور کرده است. سالار شخصیت اصلی داستان و همسر آذر است. آذر هم شرایط زندگی با سالار را مطلوب نمی‌داند و مانع بزرگی در راه بازگشت سالار به خانه است. سالار به دلیل درگیری فیزیکی خیابانی، ۴ سال را در زندان گذرانده است و این اتفاق بهانه خوبی به دست آذر داده تا او را محکوم کند. در این میان، حادثه خونین پیشوای ورامین در حمایت مردم از آیت‌الله خمینی و دستگیری ایشان روی می‌دهد.
سالار در کنار دارو دسته‌ لوطی‌ها به مقابله با مردم می‌پردازد. او در شب حادثه پیکر خونین پسرش سهراب را در نزدیکی محل حادثه می‌یابد و او را به منزل خود در تهران می‌برد. حالا سالار که آرزوی بازگشت نزد فرزندانش را داشت، در شرایطی بحرانی با پیکر زخمی فرزندش روبه‌رو می‌شود و سعی می‌کند حضور سهراب را از همه پنهان کند و جان او را نجات دهد تا بار سنگین عذاب وجدانی که به‌خاطر رها کردن فرزندانش و حضور در مقابل مردم در این حادثه بر شانه داشت سبک کند.
شناخت خوب نویسنده که مبتنی‌بر تحقیق پیرامون فضای فرهنگی و اجتماعی آن زمان شکل گرفته از نقاط مثبت داستان است. لحن و کلام شخصیت‌ها باورپذیر شده است. اسامی مکان‌ها، خیابان‌ها و اصل حادثه تاریخی واقعی است و نویسنده تحول و تغییر اشخاص را از کنار واقعیات تاریخی عبور داده است.
نقطه قوت دیگر داستان تصویری است که از طبقه عامی مردم در سال 1342 ارائه شده است. نحوه ارتباطی که آنها با جریان انقلاب دارند، بدیع و تازه است. نویسنده ماهرانه توانسته است بدون اینکه در دام شعار، پیرامون راستی و درستی جریان حق بیفتد، روایتگری منصف باشد و قضاوت را به خواننده واگذارد.
اسطوره‌ به‌کارگرفته‌شده در این اثر توجه مخاطب را به داستان رستم و سهراب جلب می‌کند. داستانی که خوانش چندین‌باره آن نیز حسرتی تلخ بر جان خواننده می‌گذارد. نویسنده بازخوانی متفاوتی از پایان داستان رستم دارد. سالار در این کتاب فرصتی می‌یابد که سهراب را به زندگی بازگرداند و این بار نوشدارویی برای جبران خطای خویش بیابد. تداعی این دو داستان و دو پایان متفاوت حال خوشی برای مخاطب رقم می‌زند و این پایان زهر پشیمانی رستم یا سالار را از خاطره‌ها می‌زداید.
خط اصلی داستان بازگشت سالار به خانه است. فلش‌بک‌های زیادی در جای‌جای خط اصلی داستان به گذشته اشخاص زده شده است. نویسنده تمام اطلاعات خود را از شخصیت‌های داستان در متن آورده است که حجم گزارشی کار را بالا برده است و خواننده با تعریف‌کردن‌های زندگی اشخاص و خلاصه‌ای از سالیان دراز زندگی افراد روبه‌رو شده است. همچنین این ویژگی خط فکری خواننده را می‌گسلد و در یافتن مسیر اصلی داستان دچار آشفتگی می‌سازد.
اگر نویسنده صحنه‌های نمایشی چند رفتار گزیده‌ اشخاص را تصویر می‌کرد، نیاز به بیان گذشته‌ افراد و توجیه اعمال آنها از این طریق نمی‌شد. توصیف زیبایی افراد با چشم‌های رنگی و موهای روشن و لخت به سمت کلیشه میل کرده است. در بخشی از کار شخصیت آذر جایی با چشم میشی (صفحه۱۱۹) و چند صفحه بعد با چشم سیاه (صفحه۱۲۳) تصویر شده است. زاویه دید داستان دانای کل است و این زاویه دید امکان اشراف کامل به وقایع در هر زمان و مکان را برای مخاطب فراهم می‌کند. از طرفی مانع نزدیکی و همذات‌پنداری با قهرمان داستان می‌شود و از تاثیر دراماتیک داستان می‌کاهد. در اواخر اثر روایت داستان‌ گرفتار کمی شتاب‌زدگی در رویدادها شده است. گره‌های داستانی پشت هم باز شده و مشکلات حل می‌شوند.
در صحنه ورود آذر و سرنا به خانه‌ سالار و کمی بعد ورود آقا دایی و ملوک به معرکه، تعداد شخصیت‌ها زیاد است. مخاطب تمایل دارد به دقت و با جزئیات عکس‌العمل هریک از افراد را به وضعیت کنونی سهراب ببیند، درصورتی‌که جز آذر و ملوک باقی افراد در صحنه تماشاگر هستند. کنش‌های این صحنه هیجان بالایی دارند و حذف بعضی از تماشاگران این صحنه خللی به روند داستان وارد نمی‌کند. (صفحات ۲۰۸ تا ۲۱۵ ) داستان گرفتار اطناب نیست اما برخی وقایع مربوط به فرشته و مرگ او (صفحات ۱۵۴ تا ۱۵۸ ) همچنین سرنا دختری که سالار روزگاری عاشق او بود (صفحات ۱۰۴ تا ۱۰۸ ) و (صفحات ۱۱۱ و ۱۱۲ ) زیاد تشریح شده است و نویسنده می‌توانست با اشاره‌ای کوتاه از آنها عبور کند طوری که به پیرنگ داستانی لطمه وارد نشود.
جا مانده از پسر نوشته‌ مرضیه نفری در سال ۱۳۹۹ برای اولین بار به جامعه فرهنگی عرضه شد. سوره مهر با شمارگان ۱۲۵۰ نسخه و در ۲۳۵ صفحه این کتاب را که در ژانر داستانی است منتشر کرده است. داستان مناسب نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال و بزرگسالان است.

ثبت نظر و نظرات

اولین نفری باش که نظرش منتشر میشه

مطالب مرتبط

ورود / ثبت‌نام
لطفاً شماره موبایل خود را وارد کنید:
برگشت
کد تایید را وارد کنید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد