همه کتاب‌های فاضل نظری در نمایشگاه امسال

انتشارات سوره مهر چاپ جدیدی از مجموعه آثار فاضل نظری را در سی و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب تهران عرضه می‌کند.

«وجود» ششمین و آخرین کتاب نظری است که سال گذشته برای نخستین‌بار در نمایشگاه کتاب تهران عرضه و با استقبال خوبی از سوی مخاطبان همراه شد. انتشارات سوره مهر در نظر دارد در دوره جاری نمایشگاه، یازدهمین چاپ از این اثر را به مخاطبان و علاقه‌مندان به شعر معاصر عرضه کند.

این اثر نیز دربردارنده غزلیات نظری است که همانند آثار گذشته او، از پیچیدگی‌ها به دور، ساده و همه‌فهم است اما این به معنی پایین آمدن سطح زبان نیست؛ چنانکه در برخی از شعرهای امروز قابل مشاهده است.

«آن‌ها» یکی دیگر از عناوین پرمخاطب نظری است که چاپ پنجاه و هشتم آن در نمایشگاه امسال عرضه می‌شود. این اثر دربردارنده 51 غزل با موضوعات عاشقانه و عارفانه و چند شعر آئینی است. این اثر در کنار «اقلیت» و «گریه‌های امپراتور» سه کتاب نخستی است که از نظری منتشر شد و حالا قرار است هر کدام از این آثار با چاپ جدید روانه بازار نشر شود.

غزل‌های ارائه شده در این مجموعه‌ها نشان می‌دهد که سروده‌های نظری پیوند محکمی با ادبیات کلاسیک دارد. زبان، مضمون‌پردازی، تخیل و … همگی حکایت از پیوند شعر او با گذشته در عین تازگی و نوآوری دارد. یوسفعلی میرشکاک در توصیف فضای کلی اشعار او گفته است «به عقیده من اگرچه قالب شعر نظری غزل است؛ اما به‌طور واضح و آشکاری فضای مابعد نیمایی در شعرهای او اثر گذاشته است. در واقع فضای شعر او کهنه و قدیمی نیست». این نکته‌ای است که محمدرضا شفیعی کدکنی در معرفی یک غزل خوب و موفق در کتاب «با چراغ و آینه» عنوان کرده است: به عقیده من بن‌بست شعر معاصر به دست کسانی خواهد شکست که یا فرم تازه‌ای ابداع کنند- کاری که نیما کرد و شاگردانش کمال بخشیدند- یا یکی از فرم‌های تجربه شده قدیم یا جدید را با حال و هوای انسان عصر ما انس و الفت دهد و در فضای آن فرم‌ها، تجربه‌های انسان عصر ما را شکل دهد».

سروده‌هایی که در ادامه می‌آید، از جمله آثاری است که در مجموعه‌های نظری منتشر شده‌اند:

وضع ما در گردش دنیا چه فرقی می‌کند
زندگی یا مرگ بعد از ما چه فرقی می‌کند

سهم ما از خاک وقتی مستطیلی بیش نیست
جای ما اینجاست یا آنجا چه فرقی می‌کند؟

یاد شیرین تو بر من زندگی را تلخ کرد
تلخ و شیرین جهان اما چه فرقی می‌کند

هیچ‌کس هم‌صحبت تنهایی یک مرد نیست
خانه من با خیابان‌ها چه فرقی می‌کند

مثل سنگی زیر آب از خویش می‌پرسم مدام
ماه پایین است یا بالا چه فرقی می‌کند؟

فرصت امروز هم با وعده فردا گذشت
بی‌وفا! امروز با فردا چه فرقی می‌کند

***

دلواپسم که بر لبت امروز نام کیست
گوشت به نغمه که و چشمت به جام کیست

تصویر شاه‌بیت درخشان چشم تو
ای عشق! مطلع غزل ناتمام کیست

گودال آب و عکس تو ای ماه! ای دریغ
زیبایی حلال تو امشب حرام کیست

من بوی گل شنیده‌ام از باد هرزه‌گرد
جز من شمیم پیرهنت در مشام کیست

من آه، من ملال، من افسوس، من دریغ
از دیگران بپرس که دنیا به کام کیست