زلیخانامه

کتاب حاضر، نمایش‌نامه است از قصه یوسف و زلیخا که آن را داوود فتحعلی‌بیگی در صد صفحه و سی نسخه‌خوان تدوین و نوشته است. این نمایش‌نامه نخستین بار در شهریور و مهرماه 1382 در تماشاخانة مهر (حوزة هنری) با شرکت 20 نفر از بازیگران به کارگردانی داوود فتحعلی‌بیگی به روی صحنه رفت که شقایق رهبری نقش زلیخا و حامد آقایی نقش حضرت یوسف(ع) را بازی نمودند. قصه یوسف و زلیخا از جمله داستانهایی است که همواره طرف توجه شعرا و نویسندگان بوده است. به همین دلیل نه تنها نقالات و قصه‌خوانان بدان توجه داشته‌اند، بلکه تقلیچیان نمایشهای تخت‌حوضی و شبیه‌خوانان نیز اهتمام به نمایش آن داشته و دارند. زلیخانامه که تمثیلی است از رسیدن زلیخا، از بت‌پرستی به خداپرستی به برکت عشق یوسف(ع) متأثر است از فن نگارش طومار نقل و تغذیه و تقلید. در حقیقت این نمایش‌نامه با توجه به ویژگیهای پرده‌خوانی و نقالی و تخت‌حوضی و تعزیه تنظیم شده است. لذا گاه از قاعدة حضور تمامی آدمهای پردة نقاشی پیروی شده که هم‌زمان همة تصاویر پرده ناظر بر عمل یکدیگرند و می‌توانند به اقتضای نمایش، گفت‌وگو نمایند. مانند صحنة خواب فرعون که هر یک از شخصیتها بی‌واسطه و ضرورت شاخ و برگ صحنه صدای یکدیگر را می‌شنوند و بی‌آنکه در منطق قصه در یک مکان باشند به گفت‌وگو می‌پردازند. چنان که فرعون در قصر خود حرف می‌زند و یوسف در زندان صدای او را می‌شنود و پاسخ می‌گوید. گاه از قاعدة نقالی پیروی شده که در آن نقال حاضر و ناظر بر همه ارکان قصه است و به خلوت ضمیر آدمهای قصه نیز راه می‌برد که همواره با عنصر روایت همراه است.