حسنعلی خان امیر نظام گروسی، جلد 39

حسنعلی‌خان گروسی (۱۲۰۱ بیجار. کردستان – ۱۲۷۸ کرمان) ملقب به امیرنظام گروسی سیاستمدار، وزیر فوائد عامه، دیپلمات و سفیر (وزیر مختار) در انگلستان، اتریش، عثمانی و فرانسه،ادیب، نویسنده و خوشنویس در دوره قاجار بود.
حسنعلی‌خان از منطقه بیجار گروس و از طایفه کبودوند گروسی بود، پدرش محمدصادق خان گروسی جزو رجال دربار فتحعلی‌شاه قاجار بود.
حسنعلی‌خان در مناصب مختلفی از جمله: ریاست افواج گارد سلطنتی، ریاست قشون آذربایجان، رئیس فوج گروس، پیشکار آذربایجان و حاکم تبریز، استان کردستان فعلی، کرمان شاه ، گروس، همدان و… بود. او در اواخر عمر والی کرمان و بلوچستان بود.
او سرپرست دانشجویان اعزامی به اروپا و عضو دارالشوری کبری و شورای وزیران بود.
از جمله اقدامات عمرانی و فرهنگی امیرنظام گروسی می‌توان به اقدام به خرید ماشین‌آلات ضرب سکه از اروپا و شروع ضرب سکه در تهران،مشارکت در ایجاد شبکه راه‌آهن و راه‌سازی، تأسیس مدرسه مظفری تبریز و مشارکت در تأسیس مدرسه رشدیه، وارد کردن تمبر و چاپ آن در ایران، دستور به چاپ و کتابت: کلیله و دمنه، گلستان سعدی،دیوان فرخی سیستانی و دیوان منوچهری دامغانی، همچنین چند کتاب از خود او و شیوه خاص نویسندگی و خطاطی‌اش اشاره کرد؛ او صاحب کتابخانه‌ای از کتب نفیس بود، نسخه کنونی شاهنامه بایسنقری را امیرنظام گروسی به کتابخانه کاخ موزه گلستان هدیه کرده‌است.

خانه امیر نظام گروسی که هم‌اکنون موزه قاجار نام دارد در زمان پیشکاری امیر نظام در تبریز ساخته شده‌است.
امیرنظام گروسی، مورد توجه زمامداران اروپایی قرار گرفت و توانست از آن‌ها نشان‌های دولتی دریافت نماید، از جمله نشان سنت موریس و سنت لازار از ایتالیا، عقاب سفید از آلمان، لژیون دونور از فرانسه، لئوپلد از بلژیک، دانبرک از دانمارک، کوردون از روسیه و مجیدیه از عثمانی را از آن خود کرد.

بریده‌ای از کتاب حسنعلی خان امیر نظام گروسی

مجموعه پژوهشی شخصیت‌های مانا باهدف ارائه الگوهای موفق به زندگی شخصیت‌های نیک‌نامی می‌پردازد که در عرصهٔ، دانش، فرهنگ سیاست و اجتماع در ایران معاصر زیسته و درگذشته‌اند. این مجموعه که برای عموم مخاطبان به‌ویژه جوانان و دانشگاهیان تهیه شده برایند احساس ضرورتی است که در پهنه ارائه آثار دقیق و مستند از زندگانی افراد تأثیرگذار پدیدآمده است.