خار و میخک

«خار و میخک» کتابی نوشته یحیی سنوار، رهبر حماس نوشته شده است. این اثر در دسته ادبیات داستانی با موضوع مقاومت قرار می‌گیرد.
سنوار «خار و میخک» را سال ۲۰۰۴ زمانی که در زندانی اسرائیلی به سر می‌برد نوشت. او این رمان را به زبان عبری روایت کرده است. شخصیت‌های «خار و میخک» براساس زندگی واقعی مردم فلسطین در سرزمین‌های اشغالی نوشته شده است.

رمان «خار و میخک» زندگی فردی به نام احمد را که در اردوگاه آوارگان به دنیا آمده روایت می‌کند. این کتاب 30 فصل دارد و احمد در هر فصل درگیر موضوعی در اردوگاه می‌شود و بخشی از زندگی آوارگان فلسطینی را توصیف می‌کند. یکی از مسائل مهم مطرح شده در این رمان زندگی برخی آوارگان فلسطینی است که مجبور به کار برای اسرائیلی‌ها هستند. این موضوع واکنش دوگانه‌ای در میان مردم فلسطین دارد؛ بعضی کار برای اسرائیلی‌ها را فرصتی برای بهبود شرایط زندگی خود و خانواده‌شان می‌دانند اما برخی دیگر کار برای کارفرمایان اسرائیلی را خیانت به مردم فلسطین عنوان می‌کنند.
هر کدام از شخصیت‌هایی که در این رمان زندگی آن‌ها روایت می‌شود درگیر انتخاب‌هایی می‌شوند. یکی دیگر از روایت‌های این رمان ماجرای جوانانی است که تصمیم می‌گیرند برای ادامه تحصیل راهی مصر شوند. رد شدن آن‌ها از ایست بازرسی سربازان اسرائیلی و نگرانی و انتظار مادرانشان بخشی از صفحات این کتاب را به خود اختصاص داده است.
سنوار در «خار و میخک» در پی آن است تا نشان دهد که ناگزیری پیدا کردن راهی برای منبع درآمد در میان کارگران فلسطینی و کار کردن آن‌ها برای اسرائیلی‌ها باعث تغییر ذائقه و شیوه زندگی و همچنین بالا رفتن کیفیت زندگی خانواده‌‎های فلسطینی شده است. همین موضوع چریک‌های فلسطینی را وادار کرده تا کارگران را عامل دشمن اشغالگر معرفی می‌کنند.
یکی از فصل‌های این کتاب هم به دانشگاه رفتن قهرمان داستان اختصاص دارد. احمد در دانشگاه به یکی از همکلاسی‌هایش علاقمند می‌شود و تصمیم می‌گیرد موضوع را با کسی در میان نگذارد و پس از فارغ‌التحصیلی به خواستگاری دختر جوان برود.

بریده‌ای از کتاب خار و میخک

از عمق جانش حرف می‌زد. از اعماق روحش صحبت می‌کرد. گویی به‌تازگی از درد بزرگی رهایی‌یافته باشد. گفتم: فکر نمی‌کنی خیلی داری بزرگش می‌کنی؟ تا جایی که من میدونم انقلابیا هم عاشق‌اَن هم ادیب. خندید و گفت: درسته... اما نه برای ما. نه برای مردم فلسطین. شاید برای مبارزای ویتنام، کوبا، چین... شاید سرنوشت ما اینه که فقط یه عشق داشته باشیم و بس: عشق به این سرزمین. عشق به این زمین. به مقدساتش. به خاکش. به هواش. به درختای پرتقالش انگار این سرزمین اجازه نمیده عشق معشوق دیگه‌ای تو سینۀ عاشقش آشیونه کنه. عشق این خاک رقیبی رو برنمی‌تابه... با خنده گفتم: «تو هم که هر سه تاشی مبارز و عاشق و شاعر.»