و من به ایران برگشتم

مدت‌هاست که می‌خواهم دربارۀ تجربیات خود از زندگی در خارج از ایران ـ که به مدت چهار سال و هشت ماه به طول انجامید ـ و دلایل برگشتم به ایران، مطالبی را بنویسم تا برای دانشجویان و کسانی که به نوعی برایشان جالب است، مفید واقع شود. انگیزۀ اصلی نوشتن این متن، سؤالات بسیار و مکرّری است که افراد مختلف، به‌ویژه دانشجویان، دربارۀ علت رفتنم به خارج از کشور، شرایط زندگی در آنجا، نحوۀ گرفتن پذیرش از دانشگاه‌های خارج از ایران و از همه مهم‌تر، علت بازگشتم به کشور از من می‌پرسند.

نوشتن مطلب در این موضوع، بسیار طولانی می‌تواند باشد و مسئله را از جهات بسیاری می‌توان مورد ارزیابی قرار داد و ان‌شاءالله که خداوند توفیق دهد متنی را که مرضیّ او باشد و برای خوانندگان مفید واقع شود، بنویسم. هدف من از نوشتن این متن، کمک به تصمیم‌گیری برای افرادی است که قصد خروج از کشور را دارند، به‌ویژه برای دانشجویانی که به ادامۀ تحصیل در دانشگاه‌های خارج از ایران تمایل دارند.

این کمک، لزوماً در جهت تشویق و یا تقبیح رفتن به خارج از کشور نیست؛ البته نظر شخصی خود را نیز در جاهایی از کتاب بیان کرده‌ام که ممکن است برای خوانندۀ محترم قابل قبول نباشد. در این کتاب سعی دارم جنبه‌های مختلفی از زندگی در غرب را برای افراد مقیم ایران ـ که اغلب تجربه‌ای دربارۀ زندگی در غرب ندارند و معمولاً به این جنبه‌ها توجه نمی‌کنند ـ روشن کنم.

به عبارت دیگر، قصد من از نوشتن این متن، طرح موضوع برای فکر کردن به جنبه‌های مختلف این موضوع ـ یعنی رفتن یا نرفتن به خارج از کشور ـ است که اغلب مغفول واقع می‌شود. این غفلت معمولاً باعث ایجاد اشتباهات محاسباتی در تصمیم‌گیری به مهاجرت موقت یا دائم به غرب می‌شود و من سعی کرده‌ام با بیان بسیاری از مطالب و پاسخ به سؤالات موجود، جنبه‌های مختلف مسئله را بازگو کنم تا تصمیم‌گیری دربارۀ رفتن یا ماندن واقع‌بینانه‌تر و با اطلاعات بهتر انجام شود.

باتوجه‌به اینکه زندگی کردن در غرب ـ که دارای محیطی کاملاً متفاوت با ایران است ـ ریزه‌کاری‌های بسیاری دارد و تا فردی در غرب زندگی نکرده باشد، نمی‌تواند اشراف خوبی به بسیاری از مسائل داشته باشد، اکثر افرادی که می‌خواهند به خارج از کشور بروند، به علت اینکه در غرب زندگی نکرده‌اند و غرب را ندیده‌اند، آگاهی محدودی نسبت به زندگی در غرب دارند؛ این آگاهی معمولاً محدود است به شنیده‌ها از اطرافیان و آنچه در رسانه‌ها مشاهده کرده‌اند.

بریده‌ای از کتاب و من به ایران برگشتم

اگر بخواهم صادق باشم باید بگویم با اینکه از نظر فکری با غرب دچار مشکل بنیادی شده بودم و صددرصد به این نتیجه رسیده بودم که باید به ایران برگردم بازگشت برای من سخت بود از آن طرف اگر مدتی زندگی در یک کشور غربی را تجربه نمی‌کردم شاید همواره حسرت آن را در دل می‌داشتم و هیچگاه به بینشی که بدان دست یافتم نمی‌رسیدم اکنون دستاوردم از مهاجرت به کانادا جدا از مدرک دکترا و کسب تجربیات مختلف، رهایی از خماری دلبستگی به غرب است؛ هرچند پنج سال از عمرم را در این راه هزینه کردم.