تئاتر و توسعه فرهنگی

«توسعه فرهنگی» مفهومی است که پس از جنگ جهانی دوم وارد ادبیات سیاستگذاری فرهنگی شد. توسعه به تعبیر دکتر ازکیا(جامعه شناس) فرایندی است که در آن سنت‌ها و تجارب گذشته از نو و بر اساس نیازها و شرایط تازه بازاندیشی و بازسازی می‌شوند و از این طریق جامعه خود را بارور می‌کند و توانایی‌های بالقوه انسان‌ها شکوفا می‌شود. از این جهت مفهوم هویت فرهنگی از مفهوم توسعه فرهنگی جدا نیست.

استفاده از تئاتر برای رسیدن به اهداف توسعه‌ای پدیده تازه‌ای نیست. در نیمه دوم قرن بیستم پائولو فریره کسی است که دیدگاه‌هایش زمینه‌ساز شکل‌گیری تئاتر اجتماعی و تلاش‌های نظری و عملیِ کسانی چون آگوستو بوال و کینز اپسکمپ در عرصه تئاتر برای توسعه شد. اما دولت‌ها در ایران چنین نگاهی به تئاتر ندارند.

بریده‌ای از کتاب تئاتر و توسعه فرهنگی

یافته های این پژوهش پرسشی جدی را پیش روی سیاست گذاران فرهنگی کشور میگذارد و آن این است که اکنون با گذشت بیش از سه دهه از برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر فجر انتظار مسئولان از این جشنواره چیست؟ به بیان دیگر آیا انتظار آنها از جشنواره بین المللی تئاتر فجر با انتظار هنرمندان و فعالان عرصه تئاتر در کشور و نیز مردم به عنوان مصرف کننده هنر تئاتر یکی است؟ این انتظارات در چه حوزه هایی همپوشانی و در چه حوزههایی افتراق دارد؟ پاسخ به این پرسشها مستلزم بازاندیشی در رابطه بین تئاتر و توسعه فرهنگی تحلیل دقیق میدان و زیرمیدان تئاتر در ایران پس از انقلاب و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری جشنواره بین المللی تئاتر فجر از تحولات فرهنگی اجتماعی سیاسی و اقتصادی سه دهه گذشته در ایران است.