تکنیک‌های نویسندگان بزرگ، جلد 9

کتاب «تکنیک های نویسندگان بزرگ» نوشتهٔ ناتان آر. فر و جف دایر با ترجمهٔ عباس پژمان در انتشارات سوره مهر چاپ شده است.

هر فردی با هر درجه از استعداد، بهره‌ای از خلاقیت و قریحهٔ نویسندگی دارد و با کمی تلاش و تبحر در مجموعه‌ای از شگردها به سطح قابل قبولی از توانایی در نوشتن دست خواهد یافت. بهترین آموزش برای نوشتن‌های خلاق این است که نویسنده یاد بگیرد ذهنش را به خلاقیت وا دارد. کتاب تکنیک‌های نویسندگان بزرگ، در ظاهر دربارهٔ همان چیزهایی است که داستان‌ها از آن‌ها ساخته می‌شوند و به آن‌ها عناصر داستان یا رمان می‌گویند، اما فایدهٔ اصلی‌اش این است که کمک بزرگی به خلاق‌شدن ذهن خواننده می‌کند.

به‌دلیل موجز بودن مطالب کتاب و دوری از درازگویی، هرکدام از فصل‌های این کتاب را می‌توان در یک نشست خواند. آنچه در فصل‌های کتاب تکنیک‌های نویسندگان بزرگ گفته می‌شود این است که هرکدام از عناصر رمان یا داستان چه نقشی در کل داستان بازی می‌کند و هرکدام از آن‌ها را چطور باید آفرید تا بتواند این نقش را خوب بازی کند. این موضوع شاید بتواند این را هم توضیح دهد که به‌‌طورکلی چه چیز است که داستان و رمان را زیبا می‌کند. هر فصل کتاب تکنیک‌های نویسندگان بزرگ را نویسنده‌ای نوشته که خودش قبلاً توانسته است موضوع آن را در رمان‌ها و داستان‌هایش به‌شکلی استادانه خلق کند. علاوه‌ بر‌ این، تمرین‌هایی برای کمک به یادگیری بهتر خواننده، در انتهای هر فصل قرار دارد.

بریده‌ای از کتاب تکنیک‌های نویسندگان بزرگ

«انسان وقتی به دنیا می‌آید و شروع می‌کند اشیای دوروبر خود را شناختن، هیچ‌وقت نمی‌تواند هیچ چیزی را با رؤیتِ کاملِ آن بشناسد. مثلاً هر بار که چشمش به مادرش می‌افتد فقط یک سطح از او را می‌بیند. یک بار سطحی از صورت او را می‌بیند. یک بار سطحی از دست او را. یک بار سطحی از تن او را. سطح‌هایی که معمولاً هیچ‌وقت هم ثابت نیستند. یا در هر حال چندان ثابت نیستند. اما بدیهی است که کلیتِ مادرِ او خیلی بیشتر از هرکدام از آن سطح‌هایی است که او می‌بیند. آن‌وقت طولی نمی‌کشد که از روی همان سطح‌های ناقصی که از مادرش می‌بیند او را می‌شناسد. به‌طوری که می‌تواند او را به‌راحتی از اشیای دیگر و آدم‌های دیگر تشخیص دهد. آن‌وقت این نوزاد بزرگ می‌شود و کم‌کم با مفهوم‌ها و پدیده‌های فکری و انتزاعی آشنا می‌شود. این‌ها را هم باز به همان صورت می‌شناسد که مادرش را شناخته بود. یعنی مثلاً مفهومی مثل آزادی را یک‌باره و با کلیتِ آن نمی‌شناسد. هر بار با جزئی یا صورتی از آن آشنا می‌شود تا این‌که تصوری کلی از آن در ذهنش به وجود می‌آید. بعد هم که تصوری کلی از آن پیدا کرد هر جزئی یا هر صورتی از آن می‌تواند خودِ آن تصور کلی را به ذهنش بیاورد. مَجازها و استعاره‌ها که نقش بسیار مهمی در تفکر و زبان و شناخت و هنر دارند از همین طریق به وجود می‌آیند. مجازها و استعاره‌ها چیستند و چه نسبتی با هم دارند؟ همان که کودک از روی فقط قسمتی از مادرش او را می‌شناسد این یعنی مجاز، که در زبان‌های لاتین آن را متونیمی می‌گویند. متونیمی‌ها بسیار متنوع هستند. هرکدام از آن سطح‌هایی که کودک می‌تواند مادرش را با آن بشناسد، یک متونیمی است. گاهی هم این متونیمی‌ها سطحی از بدن مادر نیستند، بلکه مثلاً صدا یا بوی اوست، یا گاهی نوازش دست‌های اوست، گرمای آغوش اوست. کودک با هرکدام از این‌ها هم می‌تواند او را بشناسد. همهٔ این‌ها هم متونیمی هستند. کلاً هر چیزی که بشود چیزی دیگر را با آن شناخت، می‌شود متونیمیِ آن. و آنچه باعث می‌شود چیزی متونیمیِ چیزی دیگر شود نوعی وابستگی است که بین آن‌ها هست، و این وابستگی طوری است که معمولاً خیلی آشکار و مشهور است. به‌طوری که تقریباً همه با آن آشنا هستند. مثلاً وابستگی‌ای که بین رئیس‌جمهور آمریکا و کاخ سفید هست. به‌طوری که وقتی می‌گویی کاخ سفید، همه یادِ رئیس‌جمهور آمریکا می‌افتند. برای همین است که گاهی به‌جای این که بگویند رئیس‌جمهور آمریکا فلان تصمیم را گرفت، یا فلان چیز را گفت، خیلی راحت می‌گویند کاخ سفید تصمیم گرفت، یا کاخ سفید گفت. یا همین‌طور به‌جای این که بگویند مشروبِ گیلاسش را سر کشید، فقط می‌گویند گیلاسش را سر کشید.»