از چنده‌لا تا جنگ

«از چنده‌لا تا جنگ» بازگویی جریان دوستی‌ها و رفاقت‌ها و ارتباط بین پرستاران و ارتباط با رزمندگان، همچنین غم‌ها، شادی‌ها، تحولات و ازدواج آنها در جبهه‌های جنگ تحمیلی است و چنان جذاب تنظیم شده که خواننده را تا پایان با خود همراه می‌کند.

از چنده‌لا تا جنگ، خاطرات شمسی سبحانی با تدوین گلستان جعفریان است. کتاب بخش اندکی از خاطرات هشت ساله دفاع مقدس و ایثارگری زنان ایرانی است که دوش به دوش مردان از مملکت و کشور خود دفاع کردند. روای در این کتاب به نقل خاطراتی توام با امید و تلخی و سایه روشن‌هایی از دوران کودکى، مبارزات انقلابى، دوران آموزش امدادگرى در بیمارستان و حضور خود در مناطق جنگى جنوب پرداخته است.
راوی خاطرات که در آغاز جوانی، به جریان مبارزان انقلاب پیوسته و در تظاهرات و پخش اعلامیه و مبارزه با رژیم شاه فعالیت داشته، پس از پیروزی انقلاب و آموزش دوره‌های امداد و نظامی و تبلیغاتی، وارد سپاه می‌شود، سپس به مناطق نا آرام و پر هیاهوی کردستان اعزام می‌شود. وی در بیمارستان‌های سنندج و کرمانشاه و گروه‌های امداد مناطق پر خطر انجام وظیفه می‌کند. پس از آن، با آغاز جنگ تحمیلی به اهواز و اندیمشک می‌رود و در بیمارستان‌های این شهرها به کمک مجروحان می‌شتابد و در واقع از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران تا اواخر سال1364 در مناطق جنگى جنوب، به‏عنوان نیروى داوطلب به ‏امدادرسانى مجروحان جنگى مى‏ پردازد.
شمسی سبحانی در این اثر به ذکر خاطرات‌ خواندنی‌اش از حضور درکردستان و مناطق جنگى جنوب و عملیات‌هاى‏ فتح‏المبین، بیت‏المقدس، خیبر، والفجر مقدماتى و والفجر یک پرداخته است. آنچه این اثر واقعی را خواندنی‌تر می‌کند، تدوین خاطرات یک پرستار جنگ، از نوجوانی تا دوران هشت سال دفاع مقدس، به وسیله یک زن است که به خوبی در جای جای کتاب فضای زنانه محسوس است. علاوه بر این، مجموعه این خاطرات داستانی و جذاب و به سادگی بیان شده و نویسنده از زیاده‌گویی پرهیز کرده است. در این اثر، آن قدر خاطرات مستند و واقعی بیان و چنان به جزئیات پرداخته شده است که خواننده تصویر ماجرا را مانند فیلمی داستانی در ذهن خود بازسازی می‌کند. نظر رضا مطلق (منتقد): خواندن این کتاب، به ویژه برای دخترخانم‌ها می‌تواند جالب باشد؛ زیرا سرشار از فراز و فرودهای زندگی دختری‌است که از دل سرسبز یک روستای شمالی و خوش آب و هوا‌به دل پرخون و آتش جنگ رفته است. همچنین نثر و پرداخت کتاب به گونه‌ای است که خواننده اگر چند صفحه ابتدای آن را بخواند، رها کردن باقی کتاب دشوار است. زبان اثر ساده و صمیمی نوشته شده و از همین رو مخاطب با آن ارتباط برقرار می‌کند. در مجموع این کتاب، اثرمستند بسیار قوی‌ای است که به خوبی روشن‌کننده نقش زنان پرستار و امدادگر در دفاع مقدس است. یکی از ویژگی‌های خاطره نویسی، معرفی کامل شخصیت‌ها، موقعیت ها و تاریخ وقوع رویداد‌هاست که نویسنده در این اثر به درستی چنین مواردی را رعایت کرده است؛ سیر خطی داستان و شخصیت‌پردازی‌ها هم در کلیت کار خوب و شکیل از آب درآمده و حاصل مجموع این‌ها کتابی روان و خواندنی را پیش روی مخاطب قرار داده است

بریده‌ای از کتاب از چنده‌لا تا جنگ

جاده پُرگِل و چکمه ‏هاى ما لاستیکى و سنگین بود. با این وضع باید یک‏کیلومتر سربالایى مى‏رفتیم. بالاخره یک روز صداى دوستعلى درآمد وگفت: من دیگر حاضر نیستم کتاب‏هایتان را بیاورم. هرکسى بیایدپلاستیک کتاب‏هایش را بگیرد والا همین‏جا مى‏گذارمشان، بدون اینکه‏برگردم و نگاهش کنم. گفتم: حرف نزن، تو کتاب‏ها را مى‏آورى. بعد از سربالایى، یک سراشیبى بود که به مدرسه مى‏رسید، وقتى به‏مدرسه رسیدیم، گفتم: کتاب‏هایم را بده.