فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌ها

قطع به یقین، می‌توان گفت که ظهور رسانه‌های اجتماعی در فراگیریِ مفهوم «سلبریتی» نقش اصلی را داشته است. بدین معنا که تجربه پیشین ما از مسئله «شهرت» و افراد «مشهور» یا «معروف» کاملاً متفاوت از وضعیت کنونی ماست و اساساً مفهوم سلبریتی با فرد مشهور در عالم سیاست یا حتی یک «ستاره» در یک فیلم […]

قطع به یقین، می‌توان گفت که ظهور رسانه‌های اجتماعی در فراگیریِ مفهوم «سلبریتی» نقش اصلی را داشته است. بدین معنا که تجربه پیشین ما از مسئله «شهرت» و افراد «مشهور» یا «معروف» کاملاً متفاوت از وضعیت کنونی ماست و اساساً مفهوم سلبریتی با فرد مشهور در عالم سیاست یا حتی یک «ستاره» در یک فیلم یا یک ورزش خاص متفاوت تلقی می‌شود؛ به گونه‌ای که این مفهوم با کسب درآمد برای یک شخص یا یک شرکت یا حتی یک جریان سیاسی همراه است. درواقع، اساساً سلبریتی به کسی گفته می‌شود که می‌تواند در خدمت «فروش بیشتر» یا «پیروزی» در یک کارزار سیاسی قرار گیرد. استفاده از سلبریتی‌ها، به‌منزله بخشی از راهبردهای بازاریابی، رویه‌ای معمول در شرکت‌های بزرگ است و این شرکت‌ها با استفاده از آنان نشان‌های تجاری خود را ارتقا می‌بخشند. شرکت‌ها هم سرمایه‌های درخور توجهی را برای تولید سلبریتی‌ها خرج می‌کنند و هم به واسطه بصری‌سازی جذابیت سلبریتی‌ها سرمایه زیادی به دست می‌آورند. درواقع، مفهوم سلبریتی به رسانه گره خورده است و بدون پشتیبانی رسانه‌ها نمی‌توان انتظار شکل‌گیری سلبریتی‌ها را داشت. اگرنه، مسئله «شهرت» تاریخی فراتر از رسانه‌های جمعی و رسانه‌های اجتماعی دارد.

کتاب فعالیت های انسان دوستانه سلبریتی ها کمک می‌کند تا اطلاعات گسترده‌تری از شرایط جوامع امروز حضور سلبریتی و تاثیراتشان بر جامعه داشته باشید.

بریده‌ای از کتاب فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌ها

در پایان، هدفم در استدلال کردن علیه فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌ها این نیست که بگویم باید از کمک کردن به «مستمندان» و به حاشیه رانده‌شدگان بپرهیزیم یا به آسیب‌دیدگان حوادث «کمک‌رسانی» نکنیم. مسلماً ما باید به آن‌ها کمک کنیم. نکته من این است که با تمرکز توجه و منابع بر بحران بلاواسطه و فوریت‌های کوتاه‌مدت، تمایل نیرومندی برای مقابله با نشانگان، و نه علت‌ها، به وجود می‌آید و همه به جای مبارزات سیاسی پیچیده به سمت راه حل‌های سریع مدیریتی می‌روند و «داستان‌های شخصی» مطلوب رسانه‌ها جای آشکارسازی الگوهای گسترده‌تر و تکرارشونده نابرابری و فقر را می‌گیرد. به دیگر سخن، فعالیت انسان‌دوستانه اگر بخواهد مؤثر باشد (و نظم موجود را به هم بزند) باید از حوزه راه حل‌های یک‌جانبه و موعظه کردن، از آن نوعی که سلبریتی‌ها می‌کنند، فاصله بگیرد و به سمت سرزمین بسیار گسترده‌تر، بلندمدت‌تر و الزاماً آلوده‌تر سیاست برود. سخنی کوتاه درباره اصطلاحات: در گفت‌وگوهای روزمره، اصطلاحات «دهشگری»، «انسان‌دوستی» و «فعالیت‌های انسان‌دوستانه» به صورت مترادف به کار می‌روند و من هم از این روند پیروی می‌کنم. همه این‌ها به کمک به انسانی دیگر اشاره دارند. اما ما باید هوشمان به تفاوت‌ها در معناها و ریشه‌های واژه‌ها هم باشد. در حالی که اصطلاح «دهشگری» بیشتر با متن‌های دینی تداعی می‌شود، اصطلاح «انسان‌دوستی» رنگ و بوی سکولار دارد. سازمان‌های غیر دولتی انسان‌دوست معمولا این مسئولیت مدنی را تعمیم می‌دهند و بر نیاز به بی‌طرفی و خنثی بودن در برنامه‌ریزی‌هایشان تأکید می‌کنند (البته اینکه خودشان به این آرمان‌ها پایبند می‌مانند یا نه قابل بحث است). هر سه این اصطلاح‌ها با خودشان یک حس اقدام اخلاقی (دینی یا سکولار) دارند. در خیلی از موارد، چنین کنش اخلاقی‌ای یک تمایز سلسله‌مراتبی میان دهشگر (یک عامل خیرخواه) و دریافت‌کننده (یک قربانی منفعل) ایجاد می‌کند. این سرشت سیاست‌زدایی‌شده این رابطه، چنان‌که پیش‌تر هم گفتیم، است که مسئله‌برانگیز است. افزون بر آن، همه این سه اصطلاح به کنش‌های اخلاقی می‌پردازند که تا حد زیادی به وسیله افراد و سازمان‌های خصوصی انجام شده است: این کنش‌ها ممکن است به‌خوبی در جهت خیر همگانی و مدنی باشد، اما نکته این است که منافع، مدیریت و مسئولیت‌پذیری درگیر در این کنش‌ها همچنان خصوصی باقی می‌مانند، نه همگانی (رک: مارشال، ۱۹۹۷). همین ویژگی سیاست‌زدایانه فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌هاست که دوباره مسئله‌ساز می‌شود. جالب است که بُعد اخلاقی باعث می‌شود فعالیت انسان‌دوستانه مجبور شود پدیده‌ای فراتاریخی باشد: داستان این است که یک اقدام سخاوتمندانه بدون انتظار برگشت آن و فارغ از وضعیت موجود انجام می‌شود. دقیقاً همین مثلاً خلوص، بی‌طرفی و عدم تبعیض‌ـ انجام‌دادن کار درست بدون توجه به موقعیت طرف دیگر در فضا و زمان‌ـ است که به فعالیت‌های انسان‌دوستانه وزن می‌دهد. با وجود این، همان‌طور که بعداً خواهیم دید، مشکل ما با فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌ها این است که این پدیده نه‌تنها عمیقاً سودجوست، بلکه به‌شدت هم در زمان تاریخی کنونی محصور شده است. همان‌طور که پیش‌تر گفتم (و در تمام این کتاب هم خواهم گفت)، فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌ها بخشی از نظم جهانیِ کنونی است و به حکومت پسامردم‌سالار و اقتصاد نولیبرال کمک می‌رساند و آن را تبلیغ می‌کند. پس، سلبریتی‌ها دارند نه برای دیگریِ جهان سومی، بلکه برای کمک به زنده ماندن لیبرال دموکراسی‌ها «کار درست را انجام می‌دهند».