نقد خنیاگری

کتاب «نقد خنیاگری» نوشته اکبر ایرانی قمی در انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. در طول قرون متمادی تا عصر حاضر، روند تاریخی هنر موسیقی، هماره در وادی پر جست و خیزی بوده است و سیمای سراب‏‌گونه و مبتذل آن تا حضیض ذلت سقوط کرده و چهره واقعی آن نیز در کنکاشی برای بقاء در ستیز بوده است. هنر موسیقی در دوارن انقلاب اسلامی تا اندازه‌‏ای جایگاه واقعی و طبیعی خود را بازشناخت و توانست تعالی‏‌بخش، رسالت‌مدار و پیام‌‏رسان یک تحول دینی و انسانی باشد.

پیدایش پدیده موسیقی نزد انسان غریزی است، چنان‏که نهاد شعرگویی او نیز چنین است. از هنگامی که انسان وارد اجتماع شد و تمدن و فرهنگی خاص در جامعه او شکل گرفت، پدیده موسیقی نیز دستخوش تحولات کمی و کیفی، همراه با توسعه آلات و سازها، چهره سنتی و بومی به خود گرفت و جزء مهمی از اصول فرهنگ ملل به شمار آمد. رفته‏‌رفته صاحبان زر و زور به رموز و اعجاز موسیقی در مسخ اخلاق امت‌ها و قدرت آن در استثمار و انحراف جوامع پی بردند و آن را از مسیر طبیعی و متکامل خود خارج نمودند. در عصر ظهور شریعت محمدی، چهره واقعی این پدیده، دگرگون و حقیقت آن به کلی مسخ شده بود، به گونه‌‏ای که غناء و موسیقی در مفهوم مبتذل خود نمودار می‏‌گردید. اسلام به شدت با این سیمای مسخ شده موسیقی مخالفت و از اشاعه و گسترش آن ممانعت ورزید.

بریده‌ای از کتاب نقد خنیاگری

مبارزه پیگیر فقهای بزرگ در طول قرون گذشته با چهره نامقدس و مسخ شده موسیقی و تأویل به مصدر آن، در عصر طلایی ظهور انقلاب شکوهمند اسلامی، یعنی تحول موضوع و بازیابی جوهره این هنر، مسئولیت فقها و متخصّصان اندیشمند و متعهّد را دو چندان نمود تا نگاهی دوباره به این مسئله حسّاس داشته باشند. انقلاب اسلامی در واقع همان سیر برخورد قاطعانه با فرهنگ فسادانگیز غرب را با قدرت بیشتر و رویارویی دشوارتر آغاز نمود. اکنون باید این شبهه بهتان از اذهان برخی زدوده شود که پس از انقلاب، موسیقی حلال شده است. زیرا با رهبری و زعامت دینی و حکومت ولایت فقیه که مسئولیت اجرای احکام دولت اسلامی برعهده اوست، دیگر هیچ جای چنین تردیدی وجود ندارد. پخش و اجرای ده‏ها کنسرت و سرود و آهنگ در زمان حضرت امام خمینی(ره) و نقل تأییدات متعدد از معظّم‏له، بیش از همه آن را مقبول و پذیرفتنی می‏نماید تا مخالفت با اصل آن. در هر حال پیچیدگی و ایهام در هنر موسیقی، موجب گردید که مباحث جنجال‏برانگیز و قیل و قال‏ها، به فرجام نرسد و اختلاف انظار و تضارب افکار، میدانی وسیع داشته باشد. از یک سو برخی طبایع، ملاکات موجود در کتب و متون فقهی را با موسیقی فعلی تطبیق داده و آن را مصداق و موضوع حکم شرع می‏دانند و حکم حرمت صادر می‏کنند. و بعضی دیگر، آن را موسیقی عرفانی و سازنده و متعالی برمی‏شمارند و معتقدند که نه‏تنها آن طرب‏انگیز و رقص‏آور نیست، بلکه دارای پیام و روح متعالی است.