فرهنگ توصیفی اصطلاحات روایت‌شناسی

آنچه به شکل بارز باعث تفاوت بین متن روایی و غیرروایی می‌‌شود گفتن یا نگفتن داستان است. همان‌‌گونه که در هر متن روایی یک راوی وجود دارد، دستِ‌‌کم یک «روایت‌‌شنو» نیز وجود دارد. از مهم‌ترین عواملی که ویژگی‌‌های روایت‌‌شنو را تعیین می‌‌کند می‌‌توان به «سطح روایی»، «میزان مشارکت» و «درجه ادراک‌‌پذیری» راوی اشاره کرد. در […]

آنچه به شکل بارز باعث تفاوت بین متن روایی و غیرروایی می‌‌شود گفتن یا نگفتن داستان است. همان‌‌گونه که در هر متن روایی یک راوی وجود دارد، دستِ‌‌کم یک «روایت‌‌شنو» نیز وجود دارد. از مهم‌ترین عواملی که ویژگی‌‌های روایت‌‌شنو را تعیین می‌‌کند می‌‌توان به «سطح روایی»، «میزان مشارکت» و «درجه ادراک‌‌پذیری» راوی اشاره کرد. در کتاب «فرهنگ توصیفی اصطلاحات روایت‌شناسی» علاوه بر معرفی نشانه‌‌های مستقیم و غیرمستقیم وجود «روایت‌‌شنو»، به تبیین دو گونه «روایت‌‌شنوِ» درون‌‌متنی و برون‌‌متنی نیز پرداخته شده است. بنابراین، سؤالات اساسی‌‌ای که پیکره پژوهش حاضر را تشکیل می‌‌دهد این‌گونه مطرح می‌‌شود که تمایز متن روایی و غیرروایی چیست؟ نشانه‌‌های مستقیم و غیرمستقیم مبنی بر وجود روایت‌‌شنو در داستان چگونه نمود می‌‌یابد؟ و پرسشِ آخرِ پژوهش این است که منظور از روایت‌‌شنوِ درون‌‌متنی و برون‌‌متنی در یک متن چیست؟ نتایج پژوهش حاضر نشان می‌‌دهد روایت‌‌شنوِ درون‌‌متنی همان مخاطب تخیلی و روایت ‌شنوِ برون‌‌متنیْ خواننده ملموس است. این فرهنگ کتاب راهنمایی است برای همه‌ دانشجویان و علاقه‌مندانی که در زمینه روایت‌شناسی و مباحث مربوط به آن مطالعه می‌کنند. در این فرهنگ به توصیف واژگان تخصصی روایت شناسی پرداخته شده و از درج واژگان تکراری مربوط به ادبیات داستانی و ادبیات فارسی خودداری شده است؛ به طوری که این فرهنگ را می‌توان کاری نوپا و جدید در زمینه روایت‌شناسی دانست.