راز و رمز در چند مراسم نوروزی در شمال ایران

کتاب راز و رمز در چند مراسم نوروزی شمال ایران اثری از جهانگیر دانای علمی است که در  انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. این اثر به بررسی آیین‌هایی می‌پردازد که در گرامیداشت نوروز باستانی، در شهرهای شمالی کشور به جا می‌آید.

ایران کشوری با تنوع بالا در فرهنگ و تاریخ است. آداب و رسوم مردم مختلف ایران، در برگزاری جشن‌های متعدد، مانند نوروز بازتاب داشته است و شمال ایران نیز، که همیشه خاستگاهی برای اسطوره‌ها بوده، از این قاعده مستثنی نیست. کوه البرز، سیمرغ، دیوهای مازندران و … همگی از جمله اسطوره‌هایی هستند که تجلی‎شان را حتی امروز هم می‌توان در آیین‌ها و مراسم دید.

اما بسیاری از ما، امروزه از دلیل برخی از مناسک و آیین‌ها بی‌خبریم و تنها از روی عادت آن را به جا می‌آوریم.

جهانگیر دانای علمی در کتاب راز و رمز در چند مراسم نوروزی شمال ایران به بررسی، ریشه‌‏یابی و شکافتن نمادهایی پرداخته است که در مراسم و بزرگداشت نوروز، گرامی داشته می‌شوند و به آداب و رسوم آن بدل شده‌اند.

بریده‌ای از کتاب راز و رمز در چند مراسم نوروزی در شمال ایران

در کشور پهناور ایران تنوع اقوام و طایفه‌ها با فرهنگ‌های متفاوت و آداب‌ورسوم منحصربه‌فرد باعث شده عده‌ای از دلسوزان این مرزوبوم دامن هست به کمر ببندند و با جمع‌آوری و بررسی فرهنگ عامه به‌ویژه آیین‌ها از فراموش‌شدن آنها جلوگیری کنند. اما به نظر می‌رسد در کنار جمع‌آوری و ثبت و ضبط آیین‌ها باید ریشه‌یابی و بررسی آنها نیز انجام گیرد تا واقعیت‌هایی که در هزارتوی آیین‌ها به بوته فراموشی سپرده شده‌اند دوباره نمایان شوند.