دو نما از چپ‌های جمهوری اسلامی، جلد 6

کتاب دو نما از چپ‌های جمهوری اسلامی نوشته محمدحسن روزی طلب و وحید خضاب جلد ششم از مجموعه «آنچه گذشت»، به بررسی دو گروه اصلاح‌طلب و اصول‌گرا پرداخته تا به این صورت حداقل دو نما از چپ‌های جمهوری اسلامی را به خواننده ارائه دهد.

تشکیل جامعه روحانیت مبارز تهران به پیش از پیروزی انقلاب باز می‌گردد. در سال 1356 و هم‌زمان با اوج‌گیری مبارزات انقلابی مردم، جمعی از روحانیون حاضر در تهران (با پی‌گیری آیت‌الله مطهری) بر آن شدند تا به عنوان رهبران عملی فعالیت‌های مبارزاتی، متشکل‌تر عمل کنند. لذا تعدادی از آنان (با حضور افرادی چون خود آیت‌الله مطهری، آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله مفتح، آیت‌الله بهشتی، آیت‌الله باهنر، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و…) دور هم جمع شده و اساسنامه‌ای برای تشکل مد نظرشان تنظیم نمودند. بحث بر سر اساسنامه و تصویب آن مصادف شدی با پیروزی انقلاب. البته در ذهن تشکیل‌دهندگان جامعه روحانیت این امر مسلّم بود که آن‌ها قصد تشکیل یک «حزب» را ندارند، بلکه می‌خواهند تشکلی جهت منسجم کردن روابط روحانیون ایجاد نمایند و تشکل آن‌ها یک «حزب» نیست و نخواهد بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از تشکیل حزب جمهوری اسلامی، این حزب نقش اصلی را در جهت‌دهی به نیروهای موسوم به «خط امامی» ایفا می‌نمود و برخی گروه‌های مطرح دیگر هم (نظیر مؤتلفه) ذیل آن عمل می‌کردند و به نوعی در آن ادغام شده بودند ولی در عین حال، جامعه روحانیت هم نقش مهمی در خط‌دهی و کنش سیاسی جامعه ایفا می‌کرد. البته بسیاری از افراد شاخص حزب جمهوری اسلامی (من‌جمله چهار نفر از پنج نفر مؤسس آن حزب یعنی آیت‌الله بهشتی، آیت‌الله باهنر، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی) هم‌زمان عضو جامعه روحانیت هم بودند. دلیل دیگر اهمیت جامعه روحانیت در سال‌های نخست انقلاب را می‌توان در اقبال عمومی گستردۀ مردمی به روحانیون و نظرات آنان جست.

بریده‌ای از کتاب دو نما از چپ‌های جمهوری اسلامی

آقای بهزاد نبوی گفت همان طور که امام بعد از حدود پنجاه سال درس خواندن مجتهد شده من هم در کار سیاسی مجتهدم.» حسین فدایی در توضیح چرایی مخالفت برخی اعضای سازمان با نظر امام)