تاریخ نقاشی قزوین

تاریخ نقاشی قزوین (از دوران صفویه تا اواخر قاجار) به پژوهش حسن یوسفی است. این کتاب پس از بررسی تحولات سیاسی قزوین در دوران صفویه و قاجار، به زمینه‌های شکل‌گیری و ویژگی‌های مکتب نقاشی قزوین می‌پردازد. همچنین شماری از آثار برجسته این مکتب را مورد تحلیل هنری و تاریخی قرار می‌دهد.

روند رشد نقاشی ایرانی از بدو شکل‌گیری در ادوار گذشته تا زمان پیدایش اسلام، در فراز و نشیب خود تغییرات درخور توجهی داشته است. از زمان ظهور و بسط هنر اسلامی، هنر کتاب‌آرایی و نقاشی ایرانی ساختار شکل‌گیری خود را در مکاتبی خاص نمایان می‌کند که دربرگیرنده‌ی خصوصیات قومی ‌و قبیله‌ای است و فرهنگ حاکم بر آن دوره را در خود دارد.

بریده‌ای از کتاب تاریخ نقاشی قزوین

ایران در سده‌ی دوازدهم و سیزدهم هجری رنجی بی‌حد از نابسامانی طولانی برد. ناحسابی و بی‌لیاقتی آن‌هایی که بر آن حکم می‌راندند و ضعف و کاهلی شاهان پسین صفوی به‌دست جاه‌طلبان و زیاده‌خواهان و دسیسه‌گران فرصتی داد تا مملکت را دستخوش شوریدگی و آشفتگی کنند. شاهان صفوی با اروپا در ارتباط بودند و بی‌شناخت هنر اروپایی، به میزان همسایگان خود مغولان اعظم، کورکورانه دل بدان بستند. نقاشان هلندی پاره‌ای از کاخ‌های عالی‌قاپو و چهل‌ستون را آذین بستند و دیوارهای سلطنتی و شاهانه اصفهان را با تصاویر و نگاره‌های اعیان و اشراف تزیین کردند و یقه‌های فرنگی بر جامه‌ی آن‌ها بستند و زنان را به جامه‌ی دل‌فریب غربی دعوت کردند. دستاوردهای سده‌ی دوازدهم هجری اساساً مشتمل به آثار همین نام‌های آخری است که به‌دنبال خود هیچ یادمان فناناپذیری نخواهند گذارد. بدون هیچ تردید اوضاع زمانه برای به‌دست‌گرفتن اقدامات مهم هنری مساعد نبود. از هنرپروری روشن‌بینانه‌ی شاه‌عباس جز خاطره‌ای مبهم در اذهان نمانده است. ایران از جانب دولت‌های خارجی به اندازه‌ی دیوصفتان داخلی تهدید شده و آماده می‌شود که باری دیگر گرفتار روزگارانی صعب شود. تقلیدی کورکورانه از تیپ‌های مشخص از زنان اروپایی همراه لباس‌های فاخر و آیینه به‌دست و همچنین نمونه‌هایی از تنوع نقاشی و ترکیب مواد از نوعی دیگر از نقاشی ایجاد شده و... .