مقام گورخانه

«مقام گورخانه» رمانی تاریخی درباره شاه عباس صفوی از نویسنده معاصر، اسماعیل حاجی‌علیان است. این رمان به گونه‌ای نگاشته شده که خواننده در نگاه اول فکر می‌کند که شاه عباس یک خودسرگذشت‌نامه نوشته است. داستان این رمان درباره آزادسازی عتبات عالیات توسط شاه‌عباس است و از جایی آغاز می‌شود که مترجم در کنار خیابانی در قونیه کتاب را که به زبان انگلیسی و ترجمه رابرت شرلی است از دستفروشی می‌خرد و محو مطالب آن می‌شود.

سپس تصمیم می‌گیرد کتاب را به فارسی برگرداند. داستان از زمان حمله ازبک‌ها به ایران در زمان سلطان محمد خدابنده پسر شاه تهماسب آغاز می‌شود. پایتخت ویران شده و شورش همه‌جا را فراگرفته است که مرشد قلی‌خان یکی از سرداران ایرانی، عباس‌میرزا را به قزوین می‌آورد و تاج شاهی بر سر او می‌گذارد. در زمانی که از همه سو در ایران بوی خیانت به مشام می‌رسد، عباس‌میرزا شاه می‌شود و باقی داستان از زبان شاه عباس روایت می‌شود: «به دلم برات شده بود، تیره‌روزترین مرد روی زمین خواهم بود، اگر برای بازپس‌گیری آستان علی بن موسی الرضا کاری نکنم…» نویسنده در این اثر جذاب که از زبان مقتدرترین شاه صفوی روایت می‌شود تحلیلی روان‌کاوانه از شخصیت شاه عباس دارد.

بریده‌ای از کتاب مقام گورخانه

فروشنده ترک که تعجب مرا دید گفت افندی یاخچی کتاب در قابل بخه افندی اه خندیدم و کتاب را بستم و گفتم ایرانی هو ماچ... چند؟ و انگشتانم را به حرکتی سریع نیم تابی دور مچم دادم مثل همه مردم دنیا که وقتی چندوچون قیمتی را می‌پرسند کتاب را به سمتش گرفتم که نشان بدهم خیلی هم مایل به خریدنش نیستم توی دلم خدا، خدا می‌کردم نخواهد دندان‌گردی کند یا از شیوه چانه زنی‌ام بدش بیاید و بی‌خیال فروش کتاب شود. فروشنده که با دست پس‌زدن و با پا پیش‌کشیدنم را دید خندید و گفت: قابلی نداره مهمان ما باش اخوی متعجب کتاب را به سمت خودم کشیدم و اصلاً متوجه نشدم فارسی حرف زده و وقتی دوهزار لیر را بهش دادم دستش را به سمتم دراز کرد و گفت ایشالا به کارت بیاد شب‌خوش گفتم شما فارسی بلدی حرف بزنی؟ خندید و گفت باید کتاب خوبی باشه که نفهمیدی چند دقیقه ست من و شما داریم فارسی حرف می‌زنیم.