هنر مشروح

رابرت کامینگ، نقاش، عکاس و مجسه‌ساز آمریکایی است. در بخشی از پیشگفتار مترجم بر این کتاب می‌خوانیم: «این کتاب نیز همانند بسیاری از کتاب‌های مشابه دیگر، به نقاشی غربی می‌پردازد؛ البته با این تفاوت که به‌جای دنبال‌کردن سیر تاریخی هنر، به تعدادی از شاهکارهای شناخته‌شدۀ دنیای نقاشی و آثار بزرگان توجه کرده و دربارۀ ویژگی‌های هریک از این آثار هنری، اطلاعاتی ارائه می‌کند. تمرکز اصلی کتاب، توضیح هرچه بیشتر دربارۀ جزئیات منتخب آثار معرفی‌شده است و این موضوع، به نگاهی موشکافانه نیاز دارد. درواقع، همان‌طورکه در ابتدای بحث نیز اشاره خواهیم کرد، میان دیدنِ نقاشی و نگاه‌کردن به آن، تفاوت وجود دارد. دراین‌میان، بیننده و شیوۀ تعامل وی با اثر هنری مهم‌ترین نقش را بازی می‌کند.

مسئله‌ای که در اینجا بررسی و ارزیابی خواهیم کرد نیز دربارۀ همین موضوع است. تلاش خواهیم کرد ضمن واکاوی نکات پنهان در تعدادی از آثار معروف نقاشی، نکات ریزی ارائه کنیم که موجب اشراف بیشتر بیننده می‌شود؛ برای نمونه، اینکه چرا در نقاشی ازدواج آرنولفینی علاوه‌بر نقاش، تصویر شخص دیگری نیز در آیینه انعکاس یافته است؛ چرا کوربه برخی نقاشی‌های خود را با رنگ سرخ امضا می‌کرد؛ چرا ون‌گوگ در نقاشی از اتاق خواب خود، اثر اتاق خواب در آرل، اکثر اشیا را جفت کشید؛ دلیل امضانشدن اکثر آثار سزان چیست؟ اما چگونه باید این‌گونه نگاه کرد؟ همان‌طورکه نویسنده اشاره کرده است، پاسخ را حداقل در توجه به مسائلی همچون موضوع، تکنیک، نمادگرایی، فضا و نور، سبک تاریخی و دیدگاه شخصی، معیارهایی برای نحوۀ مشاهدۀ فنی هر نقاشی باید جست‌وجو کرد. او درزمینۀ معیارهای تعیین یک شاهکار نیز عناصری همچون ذوق هنری، نوآوری، کیفیت حمایت‌شدن، نگرش هنری و نقش هنرمند را می‌پذیرد. روی‌هم‌رفته، با ترکیب این دو گروه مسائل، دربارۀ جزئیات ۴۵ اثر مشهور معرفی‌شده در کتاب خود، توضیح‌های بیشتری ارائه می‌‌کند که استادان بزرگ نقاش، آن‌ها را در دل کار خویش جای داده‌اند.»

بریده‌ای از کتاب هنر مشروح

اثر حاضر نیز همانند بسیاری از کتاب‌های مشابه دیگر، به نقاشی غربی می‌پردازد؛ البته با این تفاوت که به‌جای دنبال‌کردن سیر تاریخی هنر به تعدادی از شاهکارهای شناخته شده دنیای نقاشی و آثار بزرگان توجه کرده و درباره ویژگی‌های هر یک از این آثار هنری اطلاعاتی ارائه می‌کند. تمرکز اصلی کتاب توضیح هرچه بیشتر درباره جزئیات منتخب آثار معرفی شده است و این موضوع به نگاهی موشکافانه نیاز دارد. در واقع همان‌طور که در ابتدای بحث نیز اشاره خواهیم کرد میان دیدن نقاشی و نگاه‌کردن به آن تفاوت وجود دارد. در این میان بیننده و شیوه تعامل وی با اثر هنری مهم‌ترین نقش را بازی می‌کند