نگره‌های هنر

کتاب حاضر، بررسی نگره های هنر، فلسفه هنری، زیباشناختی هنر و تاریخ هنر از افلاطون تا روزگار ماست که آن را نویسنده معروف و کارشناس هنری ژان لوک شالومو نوشته و دکتر حبیب الله آیت الهی با زبان زیبا و روان هنری ترجمه کرده است.
به عقیده نویسنده نگره هنر بنیادهای خود را در هنر ندارد، نگره هنر خود مختار نیست و باید در یک نگره بیرونی نسبت به میدانگاه هنر، همانند فلسفه مستحیل گردد. با این حال هنر و نگره هنر در بخشی با هم مشترک هستند. تا اندازه که امروز هنر خودش فلسفه هنر شده است. بنابراین بیشتر از هر زمان، یک جسم همانطوری که هست، یک اثر هنری نیست، مگر در ارتباط با یک تفسیر. این تفسیرها از نظامها و ردیفهای مختلفند: آنها به میدانگاههایی چون نقد هنر، تاریخ هنر و فلسفه هنر، که محدود کردنشان بیشتر از بیش سخت و مشکل است؛ بستگی دارند. همة این ردیفها به منزله تنوعهایی در نگره هنر، به همگانی ترین معنی، پذیرفته شده اند که بیشترین محتوای کتاب حاضر را تشکیل می دهد.

این نوشتار تا آنجا که ممکن است گاه نگارانه خواهد بود و هر نظام تفسیری به مؤلف اصلی آن ارجاع داده شده است و در شکل شناسه هایی تنظیم شده است که برای دانشجویان سالهای نخست دانشکده ها و مراکز هنری قابل استفاده است. این کتاب کوششی است در جهت شناسایی هنر از آنچه هنر نیست. تلاشی که از زمان افلاطون تا هنوز ادامه دارد. اینکه چگونه این جداسازی را توجیه و بیان کنند و رابطه هایی را که بشر با هنر ادامه دارد بفهمد. در این نوشته، پنج خانواده بزرگ نگره های هنری، نگره های هنر در دوران باستان، کلاسیسم و باروک در سده هفدهم، شاعرگرایی، فلسفه زیباشناسانة آلمانی، نگره پردازان هنر مارکس گرا، روانکاوانه هنر، هنر معاصر، و تاریخ هنرنویسان میراث خواران فلسفه زیبایی شناسی آلمانی به صورت تحقیقی و علمی بررسی شده است. خوانش کتاب برای علاقه مندان مسایل نظری هنر بسی سودمند خواهد بود.

بریده‌ای از کتاب نگره‌های هنر

مانگ نقاش و فیلسوف، و مرید پرشور وینکلمن بود؛ چون او از اصلی حمایت می کرد که بر اساس آن زیبایی مطلق فقط در پیکره های یونانی یافت می شود، و با شور و سودایی ویژه به تازه ترین تحول هنر زمان خود، باروک و روکوکو، حمله می کند. برای او روبنس نمونه ای از شیوه فاسد و ضایع بود. اندیشه هایش درباره زیبایی و سلیقه (ذائقه) در نقاشی بسیار مرهون نگره های آرمان گرای سده هفدهم بلوری بود. ساکن روم شد و آنجا را میهن حقیقی خود می دانست. این آلمانی به مذهب کاتولیک رومی گروید و در سال ١٧٧١م شاهزاده فرهنگستان سن لوک نام گرفت. او در زمان حیاتش از بزرگ ترین نقاشان همه زمان ها شناخته شد. در نقد امروز (مثل لیونلو ونتوری) معمولاً در ردیف نقاشان تراز پایین به شمار آورده می شود.