جاده جنگ

رمان دوازده جلدی «جاده جنگ»، از روز سوم شهریور 1320 و ماجرای هجوم روس ها به کشور از شمال شرقی خراسان به ایران و اشغال کشور توسط متفقین آغاز می شود و با پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به اتمام می رسد؛ این کتاب واقعه 15 خرداد 1342، فعالیت مبارزاتی گروه های اسلامی، تظاهرات مردمی، پیروزی انقلاب اسلامی، خرابکاری گروهک های ضد انقلاب در کردستان و جنگ هشت ساله عراق علیه ایران را به تصویر کشیده شده است.
شخصیت اول این مجموعه یک سرباز وظیفه ژاندارمری با نام «سیدرضا شریفی» است که وقایع دهه 30 از زبان او بیان می شود. سیدرضا 35 سال از کشور خارج می شود و به این بهانه در قسمتی از رمان حضور ندارد و دوباره در روزهای آغاز جنگ تحمیلی، به خرمشهر می رود و مجدداً به داستان بازمی گردد.

موضوعات رمان دوازده جلدی «جاده جنگ» بر اساس واقعیات تاریخی شکل گرفته‌اند و گویای نیم قرن از حوادث تاریخ ایران‌اند. فضای اصلی این رمان هم کل کشور، به خصوص جاده شاهرود است که نقشی کلیدی در وقایع اصلی ابتدا و انتهای رمان دارد و به نوعی سمبلی از جنگ بی‌پایان است.

منصور انوری نویسندگی را از سال 1364، با داستان کوتاه «بی ‌بی ‌سی» آغاز کرد. پس از آن مجموعه داستان «مصافحه با ارواح» را نوشت. او تا کنون داستان‌ها و رمان‌های چند جلدی گوناگونی با موضوع دفاع مقدس، انقلاب و تاریخ ایران نوشته است. رمان دوازده جلدی «جاده جنگ» انوری برنده جوایز ادبی کتاب فصل، قلم زرین، کتاب سال و جلال آل احمد شده است.

منصور انوری دربارۀ این اثر می‌گوید:

باید گفت در تمام کشورهایی که انقلاب صورت گرفته، هنرمندان و نویسندگان‌شان سعی می‌کنند که رمان‌هایی در خصوص انقلاب‌هایشان به نگارش در بیاورند. متاسفانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با توجه به انقلاب عظیمی که صورت پذیرفت رمان قابل توجهی به نگارش درنیامد و من بسیار منتظر پیشکسوتان بودم تا رمانی را منتشر کنند ولی متاسفانه کسانی که از من حرفه‌ای‌تر بودند این کار را نکردند و من تلاش‌های بسیار کردم تا بر اساس یک سری تحقیقات میدانی و شخصی که سینه به سینه برایم نقل شده بود رمان «جاده جنگ» را به نگارش در بیاورم. باید اعتراف کنم که جلدهای منتشر شده از این رمان تنها مقدمه‌ای بوده تا به انقلاب برسم؛ چرا که برای تحلیل و توصیف وقایع انقلاب لازم بود ریشه‌های آن را از قبل‌تر در قالب داستان بازگو کنیم تا با دیدی بازتر واقعه انقلاب و سال‌های دفاع مقدس و پس از آن تحلیل شوند.

بریده‌ای از کتاب جاده جنگ

کاروان پر‌شتاب می‌رفت. چهره‌ها آفتاب‌سوخته، بدن‌ها آغشته به غبار، و نگاه‌ها به خط افق خیره شده بود. دل‌ها در تپشی هراسناک، مانند سم ستوران، می‌کوبید. صدایی از کسی برنمی‌خاست. بچه‌ها، حتی، ساکت و خاموش بودند. گویی، نسیم نیز جرئت وزیدن نداشت. در عوض گرما بیداد می‌کرد. هوا از غبار و حرارت اشباع و نفس کشیدن دشوار شده بود. سراب نیز مانند ابلیس وسوسه می‌کرد و زوار را دست می‌انداخت. رگه‌های رقصان هرم تفتیده، رقص شومی را به نمایش می‌گذاشت ...