نقش زن در موسیقی مناطق ایران

کتاب نقش زن در موسیقی مناطق ایران در ۹ بخش نوشته شده است. این کتاب به بررسی آوازها و نغمه‌های زنان در مناطق مختلف ایران می‌پردازد. این کتاب به موضوعاتی مانند نشانه‌یابی ایمان و باورهای دینی در آوازها و نغمات زنان ایرانی، نگرشی بر ترانه‌های کار و تلاش در میان زنان ایرانی (در محیط خانه […]

کتاب نقش زن در موسیقی مناطق ایران در ۹ بخش نوشته شده است. این کتاب به بررسی آوازها و نغمه‌های زنان در مناطق مختلف ایران می‌پردازد. این کتاب به موضوعاتی مانند نشانه‌یابی ایمان و باورهای دینی در آوازها و نغمات زنان ایرانی، نگرشی بر ترانه‌های کار و تلاش در میان زنان ایرانی (در محیط خانه و هنگام رفت و روب، جامه‌شویی، آشپزی، … و در بیرون محیط خانه چون فرش‌بافی، مزارع، باغات و …) به‌همراه نمونه‌هایی ترانه‌های ترکمن، ملایر، ایل چهارلنگ بختیاری، گیلانی، موسیقی آوازی زنان ایران پرداخته است. هم‌چنین نویسنده موضوعی مانند زبان مادری (آوازهایی با هجاهای کوتاه، آوازهایی که اصوات با حرکت اجسام و یا حرکات نمایشی چهره و دست مادر به کودک منتقل می‌شود، آوازهای پنج نتی یا پنتاتونیک، آوازهای فولکلوریک)، موسیقی آئینی مذهبی زنان ایرانی و موسیقی زنان استان گلستان را هم بررسی کرده است. نویسنده با هفت نفر از زنان موسیقی‌دان کاشان، خراسان، کردستان و چهار‌محال و بختیاری گفت‌وگو کرده است.

نویسنده در ادامه و برای تکمیل مفاهیم گتاب گزیده سخنرانی‌های جشنواره موسیقی زنان نواحی ایران را هم گردآوری کرده است.

بریده‌ای از کتاب نقش زن در موسیقی مناطق ایران

راستی، یادت هست که چگونه دلت آرام می‌گرفت، آن وقتی که صدای رعد، تو را می‌ترساند و یا پارس سگی هراسانت می‌کرد؟ پشت مادرت در چادری بسته شده بودی، یا در بغلش بودی یا توی گهواره، زمستان بود یا تابستان، آن زمان که صدای آواز گرم مادر دلت را می‌برد، ترست می‌‌ریخت چه می‌خواند؟ ذکر بود، زمزمه بود، آواز بود یا ترانه؟ یادت هست؟ دیوارنوشته‌های دلت را که پاک کنی با نقشه‌ای در حال رنگ باختن روی ذهنت چه می‌کنی؟ فریاد من و تو در برابر ظلم، حاصل رشد جوانه‌هایی بود که او در مزرعه دلمان کاشته بود، مادر جوانی‌اش را در گوش من و تو و جامعه محدود زندگی خودش زمزمه کرد تا دل ما جوانه بزند؛ او پیر شد ما برنا، ما تیر شدیم و او کمان، و هر دو مانده‌ایم در کف زمان. می‌دانی، مادر با نغمه‌هایش به ما آموخت که ایران کشور بزرگی نیست بلکه بزرگی ایران در وسعت دل ما و در عظمت همت ما است. مادر سراینده ذکر مولا بود و رستم، دلگیر بودن هوا، کوتاهی سقف آسمان، دلمرده بودن زمین و اتمی‌ شدن جنگل جهان برایش معنی نداشت. مادر بود یا مادربزرگ؟ او که به ما یاد می‌داد: مفهوم نگاه زیبا را دریابیم، کوری عیب نیست، به ما با آواز می‌گفت «شوق قدم‌ها را پیدا کن، بی‌پایی عیب نیست». او با نغمه‌هایش به ما می‌آموخت که لمس خدا را در لحظه‌ها بیابیم، بی‌دستی مسئله‌ای نیست. ما فرزانگی را از مادر آموختیم. زنان ایرانی با نغماتشان همواره مشعل شکوه افروز بوده‌اند در نیایشگاه زندگی، چونان مهدی اخوان ثالث که سرود: انگار روح آبی و آب است انگار هم بیدار و هم خواب است انگار غم در کسوت شادی است انگار تصویر خدا، در بهترین قاب است این یادگار ذهن را نباید حفظ و یا حداقل ثبت کرد که بماند؟ من و تو خوب می‌دانیم که این بازیافتن اصالت، این روشن بینی، این تلاش برای رسیدن به رستگاری در زمانه پر از طالبان و داعش و امریکا و اسرائیل و اتم و لیزر و دیژیتال و کامپیوتر و ماهواره و هزار درد بی درمان توارد فرهنگی به ناچار، چه عظمتی دارد اگر ما لحظه‌های پرعصمت و عطوفت و عشق این بخش از فرهنگ سترگ زنان متدین ایرانی را دریابیم و بدانیم که: موسیقی زنان ایرانی که امروزه مخاطب رسانه‌ها هستند برای نسل پیشین چه بوده و در این سال‌های بی‌اعتنایی چه به روزش آمده! در بهتر شنیدن این نغمه‌ها خدا توفیقتان بدهد.