خاطرات ۱۵ خرداد

کتاب خاطرات ۱۵ خرداد؛ قم (دفتر اول) نوشته علی باقری یکی از کتاب‌های مجموعه خاطرات ۱۵ خرداد است که به قیام مشهور مردم ایران به رژیم شاهنشاهی در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ می‌پردازد و در هر جلد به خاطرات شفاهی یکی از شهرهای ایران که در این قیام نقش داشتند را بررسی می‌کند.

تظاهرات ۱۵ خرداد، مجموعه اعتراضاتی است که در خرداد ۱۳۴۲ خورشیدی به دنبال بازداشت امام خمینی (ره) در انتقاد به لایحهٔ انجمن‌های ایالتی و ولایتی و انقلاب سفید شاه و مردم که توسط رژیم پهلوی شروع شده بود، رخ داد. تظاهرات در شهرهای تهران، قم و ورامین علیه دولت اسدالله علم برپا شد. این تظاهرات به درگیری بین مأموران شهربانی و تظاهرکنندگان انجامید.

طبق نظر تحلیل‌گران سیاسی و اجتماعی معتقدند که قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ نقطه عطفی در آغاز انقلاب ۱۳۵۷ به‌شمار می‌آید.

در دی ۱۳۴۱ خورشیدی، اصلاحات اقتصادی-اجتماعی توسط محمدرضا شاه با عنوان «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» اعلام و طی یک همه‌پرسی تصویب شد. طرح انقلاب سفید با مخالفت‌هایی از سوی جبهه ملی و همچنین محافل مذهبی روبه‌رو شد.

این مخالفت‌ها منجر به شروع سلسله اعتراضاتی در شهرهای مختلف شد که مجموعه خاطرات ۱۵ خرداد در هر جلد به خاطرات مردم یکی از این شهرها می‌پردازد و اطلاعات کامل و جامعی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

آنچه كه در تاريخ شفاهی اهميت دارد، جزئي‌نگری و دنبال كردن گام به گام رخدادها و شناخت هرچه بيشتر اتفاقات است كه می‌تواند كمكی برای تحليل درست تاريخ قلمداد شود. تاریخ شفاهی معاصر می‌تواند نگاه مردم به اتفاقات را به روشنی بیان کند و این مجموعه در راستای معرفی بخش مهمی از تاریه ایران نوشته شده است.

بریده‌ای از کتاب خاطرات ۱۵ خرداد

امام خمینی اولین و مهمترین فصل خونین مبارزه در عاشورای ۱۵ خرداد رقم خورد. در ۱۵ خرداد ۴۲ مقابله با گلوله تفنگ و مسلسل شاه نبود که اگر تنها این بود مقابله را آسان مینمود. بلکه علاوه بر آن داخل جبهۀ خودی گلولهٔ حیله و مقدس مآبی و تحجر بود؛ گلوله زخم زبان و نفاق و دورویی بود که هزار بار بیشتر از باروت و سرب، جگر و جان را میسوخت و می درید. در آن زمان روزی نبود که حادثه ای نباشد ایادی پنهان و آشکار آمریکا و شاه به شایعات و تهمتها متوسل شدند حتی نسبت تارک الصلوة و کمونیست و عامل انگلیس به افرادی که هدایت مبارزه را بر عهده داشتند می دادند.