پل نامرئی از هنر به سیاست

کتاب پل نامرئی از هنر به سیاست نوشته سید حسن زرهانی است. کتاب پل نامرئی به چگونگی هنر به سیاست به آموزش مفاهیم دینی، سیاسی و اخلاقی دین یهود از طریق هنر می‌پردازد.

آیا می‌دانید بیشتر ایدئولوژی‌ها و مکتب‌های سیاسی‌ـ اجتماعی، صرف‌نظر از رویکردشان، از فرهنگ و هنر به عنوان عامل تثبیت‌کنندهٔ پایه‌های مشروعیت خود استفاده می‌کنند؟

هم‌اکنون مقوله‌ای به نام تربیتِ سیاسی در جهان معاصر بر اساس رویکردهای خلّاق هنری شکل گرفته است، تحولات علمی تعلیم و تربیت در جهان معاصر به سوی گفتمان «خلاقیت‌محور» در حال حرکت است. هم‌چنین هنر یکی از مهم‌ترین راهکارها در فرایند جامعه‌پذیری سیاسی، که یکی از اهداف هر نظام سیاسی است، شناخته شده است. هنر و خلاقیت هنری یکی از مهم‌ترین ابزارهای نظام تعلیم و تربیت صهیونیستی برای جامعه‌پذیری سیاسی یهودیان است.

این کتاب سعی دارد با رویکردی پژوهشی و دقیق به شما نشان دهد چطور جامعهٔ اسرائیل، به عنوان یک دولت نوپا، شهروندان خود را از دورترین نقاط جهان به فلسطین اشغالی می‌کشاند و چگونه هویت سیاسی آن‌ها را تعریف می‌کند؟

بریده‌ای از کتاب پل نامرئی از هنر به سیاست

همهٔ یهودیانِ دیاسپورا (تبعید به سرزمین‌های غیر از «ارض موعود» از نگاه یهودیان)، از نظر صهیونیسم، شهروندان احتمالی اسرائیل در آینده محسوب می‌شوند که همگی در حال اسرائیلی شدن، یعنی در مرحلهٔ قبل از یهودی اسرائیلی هستند. صهیونیسم می‌خواهد از آنان چه بسازد؟ پاسخ به این سؤال هدفی را که تعلیم و تربیت یهودی در خارج از فلسطین اشغالی در راه تحقق آن می‌کوشد معین می‌کند. هدف نهایی‌ای که صهیونیسم برای دستیابی به آن می‌کوشد مهاجرت همهٔ یهودیان به فلسطین اشغالی است، زیرا قطعاً مهاجرت‌کنندگان بخشِ مهمی از بقا و امنیت اسرائیل را تضمین می‌کنند. مهاجرت، از یک سو، مانعی برای در هم ریختن واقعیت‌های جمعیتی موجود در فلسطین اشغالی است که بر نسبت ۸۵ درصد یهودی در مقابل ۱۵ درصد مسلمان متمرکز است؛ زیرا هر تغییر در این نسبت چهرهٔ یهودی اسرائیل را تهدید خواهد کرد و از سوی دیگر، این مهاجرت، نیروی انسانی را، که به واسطهٔ آن امر اسکان در مناطق اشغالی قدیم و جدید تحقّق می‌یابد، تأمین می‌کند. صهیونیسم به مهاجرت به عنوان معیار پیروزی یا شکستِ بنیاد فکری خود می‌نگرد. از این منظر، بدون مهاجرت، همهٔ کوشش‌های صهیونیسم نابود می‌شود و اهداف آن فقط به صورت یک رؤیا باقی خواهد ماند. اما این هدف، یعنی به مهاجرت واداشتن یهودیان به فلسطین اشغالی، همواره با موانع متعددی روبه‌رو بوده است. شاید اهمّ آن‌ها، به‌خصوص در جهان غرب، این مسئله باشد که یهودیان در این جوامع نه‌تنها در معرض جور و ستم قرار نگرفتند، بلکه توانستند به مراکز سطح بالا و حساس در صحنه‌های سیاست و اقتصاد دست یابند که به اختلاط آن‌ها با جوامع غربی در سطحی وسیع منجر شد. این درآمیختن و یک‌دست شدن با مردم فرایندی طبیعی و بدون روبه‌رو شدن با هر گونه مقاومت مستمر بود که در همهٔ جوامعی که در آن موانع سکونتی، طبقاتی یا نژادی وجود نداشت، تحقق می‌یافت. در عین حال، صهیونیسم ناخشنودی خود را از فرایند جذب شدن در جوامع و درآمیختن یهودیان با سایر مردم جهان پنهان نکرده است. رهبران صهیونیسم، یهودیان را پی‌درپی از پدیدهٔ «جذب شدن» بر حذر داشته‌اند. صهیونیسم، برای مقابله با فرایند جذب شدن و درآمیختن، از روش‌ها و امکانات مختلفی کمک می‌گیرد. یکی از این موارد «تعلیم و تربیت» است که در راه دستیابی به دو هدف زیر عمل می‌کند: ۱. حفظ هویت یهودی فرد؛ ۲. تأکید بر مرکزیت اسرائیل در زندگی یهودیان.