مرتضی سرهنگی: داستان خوب را همه سر میز شام تعریف می‌کنند!

در این برنامه کتاب «روز‌های پیام بری» اثر روح الله شریفی مورد نقد و بررسی قرار گرفت. این اثر در حوزه هنری استان قزوین تولید شده و به زندگی غلام حسن حداد زادگان می‌پردازد که در سال‌های جنگ مسئولیت اعلام خبر شهادت بعضی از رزمندگان استان قزوین را به خانواده آن‌ها داشته است.

در این نشست علاوه بر نویسنده کتاب، مرتضی سرهنگی و محمد قاسمی پور هم به عنوان کارشناس و منتقد دقایقی صحبت کردند.

فضای سازی خوب نویسنده «روز‌های پیام بری»

میثم رشیدی مهرآبادی به عنوان کارشناس- مجری ابتدای این برنامه، درباره کتاب توضیحاتی کوتاهی داد و گفت: یکی از ویژگی‌های این کتاب در این است که غلام حسن حداد زادگان خبر شهادت برخی از رزمندگان قزوینی را که در لشکر 17 علی ابن ابی طالب بودند و همچنین جمعی از شهیدان این استان را به خانواده‌های آن‌ها می‌رسانده است. در این کتاب قلم روح الله شریفی کمک کرده تا فضا سازی بهتری انجام شود.

کتابی بکر به لحاظ موضوعی

در ادامه مرتضی سرهنگی به عنوان کارشناس و فردی که کتاب «روز‌های پیام‌بری» زیر نظر وی به چاپ رسیده است گفت: این کتاب حاصل زحمات آقای قاسمی پور هم هست. چرا که زحمات آماده سازی کتاب‌های استانی حوزه هنری با ایشان است.

وی درباره کتاب هم گفت: این کتاب به لحاظ موضوع تازه بود و در این سال‌ها کتابی با این مضمون ندیده‌ام. اینکه خاطراتی جمع شود که کسی می‌رفته به خانه شهدا و خبر شهادت عضو خانواده را منتقل می‌کرده است.

سرهنگی افزود: پیشتر آشنایی با شریفی نداشتم و حین کار با او آشنا شدم. کتاب خوبی است و نویسنده از پس موضوع برآمده است.

نقد سرهنگی به ضعف برخی آثار حوزه جنگ و پایداری

در ادامه این نشست که تا حدی جنبه کارگاهی و آموزشی برای نویسندگان و علاقمندان به آثار حوزه ادبیات پایداری داشت، سرهنگی تاکید کرد: کتاب‌های جنگ مشکلات عمده‌ای دارد. به خصوص در استان‌ها بچه‌ها –نویسنده- در بخش مصاحبه مشکل دارند. متن‌ها ناقص است و ریختگی دارد. مستندات کار‌ها نیز ضعیف است. با چنین شرایطی کار نوشتن به راحتی از آب در نمی‌آید.

وی افزود: اگر قرار است نویسنده با رفتگر یا راننده تاکسی مصاحبه کند باید بداند برای چه این مصاحبه را انجام می‌دهد. یکسری از کار‌ها مبنایش تحقیق هستند.

این کارشناس با اشاره به اینکه مصاحبه‌کننده نباید محو صحبت‌های مصاحبه‌شونده شود، تاکید کرد: مصاحبه یک حرفه است و بچه‌ها وقتی جلوی راوی می‌نشینند نباید محو صحبت‌ها باشند. لازم است از دل مصاحبه سوال در بیاید. مصاحبه باید همراه با احساس و عاطفه باشد.

وی ادامه داد: شریف در کتاب «روز‌های پیام بری» بر کارش مسلط بوده و راوی اثر هم یک طنز تلخی دارد.

مصاحبه شاه کلید کارهاست

سرهنگی در پاسخ به این سوال مجری که به نظر می‌آید یکجایی از متن نویسنده زیاد داخل متن شده و از راوی جداست با بیان اینکه چنین چیزی را در متن ندیدم، گفت: هرجا نویسنده وارد می‌شود کار را مختل می‌کند. گاهی می‌بینیم در کار‌های جنگ حضور نویسنده پر رنگ است و راوی را نمی‌بینیم.

سرهنگی سپس با بیان اینکه شاه کلید کار‌ها مصاحبه است، در پاسخ به نقدی درباره پرداخت یکی از خاطرات کتاب گفت: در کار‌های خاطره مگر چند موقعیت عالی و درجه یک وجود دارد. وقتی چنین موقعیتی وجود دارد نویسنده باید حداکثر استفاده را بکند. فکر می‌کنم این موضوع هم به هوش آقای شریفی بر می‌گردد.

وی در ادامه گفت: داستان تازه داستانی است که می‌توانید سر میز شام نقل کنید. وقتی چنین داستانی را می‌شنوید، شما هم می‌روید برای دیگران تعریف می‌کنید. شریفی درک چنین موقعیتی را داشته است. ما هم باید از خاطراتی استفاده کنیم که حرف‌های تازه‌ای داشته باشد.
رشیدی مهر آبادی در بخش دیگری با طرح سوالی مبنی بر اینکه چرا بین کتاب‌های حوزه هنری که در تهران چاپ می‌شوند با کتاب‌های استانی تفاوت در میزان استقبال وجود دارد که سرهنگی گفت: شاید این از نقص ما باشد که تبعیض قائل شدیم.

لازم است عناصر زیبایی داستان را بشناسیم

سپس این کارشناس ادبیات پایداری با تاکید بر اینکه باید عناصری که به زیبایی و پر کشش بودن داستان کمک می‌کند را بشناسیم اظهار داشت: این توجه به اقناع مخاطب کمک می‌کند. بعضی کتاب‌ها نه اثری از عشق دارند نه طنز؛ برخی فکر می‌کنند که ادبیات جنگ ما عبوس است، اما اصلا این طور نبود. جبهه‌های ما جوان بودند و این روحیه را به اردوگاه‌های اسارت نیز منتقل کردند!
محمد قاسمی پور، کارشناس دیگر حوزه ادبیات پایداری در بخش دیگری ضمن تاکید بر اینکه نویسنده کتاب «روز‌های پیام‌بری» پر تلاش است، شریفی را فردی کتاب شناس و کتاب‌خوان توصیف کرد.

وی یکی از رمز‌های موفقیت نسل جوان نویسندگان حوزه ادبیات جنگ و پایداری را در داشتن روحیه شاگردی توصیف کرد.

در بخش دیگری قاسمی پور یکی از مشکلات انتشار اثر در استان‌ها را چاپ اثر توسط ناشران گمنام عنوان کرد و افزود: یک مشکل این است که کتاب‌ها در شبکه کتابخانه‌های کشور نمی‌آید. کتاب‌هایی هم که توسط سوره مهر چاپ می‌شوند زمان زیادی در صف انتظار می‌مانند.

20 جلسه مصاحبه حاصل کتاب «روز‌های پیام بری»

روح‌الله شریفی نیز که در پایان این نشست صحبت کرد، درباره چگونگی آشنایی‌اش با راوی کتاب «روز‌های پیام‌بری» گفت: یک کتاب روزشمار دفاع مقدس قزوین را انجام دادم. برای این کتاب یک روز آقای حداد زادگان مراجعه کرد و خواست کتابی را آماده کنم.

وی افزود: حاصل این مصاحبه‌ها 20 جلسه مصاحبه شد و برای نگارش هم خدمت آقای سرهنگی بودم.

شریفی در پاسخ به این سوال مجری نشست که در بعضی جا‌های کتاب همچون خبر شهادت شهید رزاقی حضور نویسنده پر رنگ است، همچنین قزوینی بودن نویسنده نیز در کتاب محسوس است، این‌طور پاسخ داد: در این مورد علاوه بر راوی با آقای شه‌روش، رئیس وقت بنیاد شهید و برادر شهید هم مصاحبه انجام دادم و اطلاعاتی داشتم که تاحدی آقای حداد زادگان نداشت. ضمن اینکه خودم در بازار قزوین تردد داشتم و منطقه آن خاطره را می‌شناختم.

انتخاب جالب عکس‌های کتاب

نویسنده کتاب «روز‌های پیام بری» درباره کتاب بعدی خود نیز توضیح داد و گفت: یک کار جدیدی درباره شهید رضا حسن پور، جانشین لشکر 17 دارم که در عملیات خیبر به شهادت رسید.

رشیدی مهر آبادی در پایان ضمن تاکید بر اینکه برای کتاب «روز‌های پیام بری» عکس‌های جالبی انتخاب شده، ابراز امیدواری کرد این اثر در جشنواره‌های مختلفی به‌ویژه جشنواره جلال شرکت داده شود چرا که توانایی برنده شدن جایزه را دارد.

سرهنگی نیز در پایان ضمن تاکید بر سختی کار نویسندگان حوزه ادبیات پایداری و جنگ گفت: در این کتاب‌ها سرباز (رزمنده) به گذشته‌اش برمی‌گردد؛ و این ما هستیم که حرف‌های داخل سینه رزمندگان را به سینه کاغذ منتقل می‌کنیم؛ این تلاش یک نوع اسباب کشی است.