امیر شهابی: منابع آموزشی در حوزه موسیقی جز انگشت‌شمارند | چگونه توانایی‌های خود را در موسیقی شکوفا کنیم

گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: امیر شهابی پژوهشگر موسیقی و مدرس دانشگاه، با اعلام این خبر به هنرآنلاین گفت: آغاز نوشتن کتاب «اصول بداهه‌نوازی موسیقی جز» به دوره‌ای برمی‌گردد که برای یادگیری این موسیقی با چالش‌های پرشماری مواجه شدم. متاسفانه با گذشت سال‌ها همچنان منابع آموزشی در حوزه موسیقی جز انگشت‌شمارند و کمتر هنرمندانی از  اهل‌فن به این مقوله پرداخته‌اند.

او با این توضیح که دیگر کتاب‌های منتشر شده درباره موسیقی جز کمتر به موضوع بداهه‌نوازی پرداخته‌اند، ادامه‌داد: سعی کردم بر بنیان قطعاتی از حوزه موسیقی جز که پیش‌تر نت‌نویسی کرده بودم نکاتی را بیرون کشیده و در اختیار هنرجویان این موسیقی قرار دهم. همچنین منابع خارجی در این حوزه را مطالعه کردم و در نهایت مترصد فرصتی بودم تا آموزه‌ها را در قالب کتابی آموزشی گردآوری کنم.

شهابی درباره تفاوت این کتاب با آثار دیگری که در حوزه موسیقی جز منتشر شدند، اظهارداشت: «اصول بداهه‌نوازی موسیقی جز» رویکردی کاربردی دارد. در این کتاب برای هنرجو بخش‌هایی در نظر گرفته شده تا به راحتی طبع آزمایی کند یعنی آموخته‌های خود را در سنجه‌ای قرار دهد و ببیند که آیا مطالب را خوب فراگرفته یا خیر؟ هنرجو در مواجهه نخست، از بنیادی‌ترین مفاهیم موسیقی جز در شاخه بداهه‌نوازی شروع می‌کند و کم‌کم به قسمت‌های پیچیده‌تر می‌رسد؛ در پایان هر بخش نیز نمونه‌هایی ارائه شده که خواننده کتاب به کمک آن‌ها تسلط بیشتری بر موارد مطروحه کسب می‌کند و نکات فنی را در سطح بالاتری می‌آموزد.

او که جهت یافتن مناسب‌ترین برابر نهادهای فارسی برای واژگان لاتین دقت ویژه‌ای را مدنظر قرار داده است، افزود: در بین فصول کتاب، موسیقی‌دانان صاحب‌سبک و صاحب‌نام در حوزه موسیقی جز هم معرفی شده‌اند. از هر هنرمند نیز آلبوم‌هایی پیشنهاد شده تا علاقه‌مندان به این موسیقی آن‌ها را گوش کنند و با فضای نوازندگی و بداهه‌نوازی این بزرگان بیشتر آشنا شوند.

شهابی با بیان این که کتاب «اصول بداهه‌نوازی موسیقی جز» با همکاری انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است، ادامه‌داد: در حوزه موسیقی کلاسیک اروپا کتاب‌های متنوعی تالیف و ترجمه شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند. متونی ارزشمند که هم به‌لحاظ فنی و قواعد موسیقایی و هم به‌لحاظ تاریخی، موسیقی کلاسیک اروپا را معرفی می‌کنند. در قلمرو موسیقی ایرانی هم پژوهش‌های دامنه‌داری صورت گرفته است هم در حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی بر پایه نظام ردیف‌دستگاهی و هم در حوزه موسیقی نواحی. اما درباره موسیقی کلاسیک امریکا (یا همان جز که اغلب به این نام شناخته می‌شود)، چه در زمینه ترجمه و چه آثار تالیفی موسیقی‌پژوهان کمتری به این عرصه ورود کرده‌اند.

او همچنین درباره ترجمه کتاب «چیرگی بدون جدال» اثر کنی ورنر که اواخر سال گذشته-۱۴۰۰ با همکاری انتشارات نقش جهان با زیرعنوان (چگونه توانایی‌های خود را در موسیقی شکوفا کنیم) منتشر شده، گفت: کتاب از نحوه نگرش هنرجو به موسیقی، ترس از صحنه، دل‌زندگی از تمرینات طاقت‌فرسا، مقابله با نت‌های اشتباه و رسیدن به ایده‌های تازه می‌گوید. این اثر چگونگی مبارزه با درون را شرح می‌دهد، درونی که به‌عنوان عاملی مداخله‌گر مانع از پیشرفت هنرجو می‌شود. با رویکرد ویژه این کتاب، هنرمند نباید تمامی موارد موسیقایی را فقط در مسائل مرتبط به تکنیک یا اجرای سریع نت‌ها جست‌وجو کند. به‌علاوه این کتاب فقط خواندنی نیست و تمریناتی هم دارد که هنرجو با انجام آن‌ها می‌تواند به فضای درون‌بینی‌ای که نویسنده مدنظر دارد نزدیک‌تر شود.

شهابی مشغول کار روی زوایای دیگری از موسیقی جز است تا بتواند پیوند نزدیک‌تری میان این موسیقی و موسیقی ایران‌زمین برقرار کند؛ همچنین طی سال‌های گذشته آلبوم‌های متعددی را هم به کارنامه حرفه‌ای خود افزوده است.